ارزش هوش هیجانی در فرآیند استخدام

هوش هیجانی در استخدام

براساس تحقیقی که درمورد هوش هیجانی از سوی شرکت تحقیقاتی Robert Half U.K انجام شده است از هر 4 مدیر کسب و کار در بریتانیا یک نفر (25 درصد) می گوید ارزش هوش هیجانی (EQ) در فرآیند استخدام دست کم گرفته می شود.

نتیجه این تحقیق با وجود این موضوع است که از نظر اکثریت کسب و کارها (60 درصد) هوش هیجانی مهارت بسیار مهمی برای کارمندانشان است. این تحقیق با توجه به بیش از 400 مصاحبه شغلی با مدیران عمومی شرکت های مختلف بریتانیا انجام شده است.

یک گزارش انجمن اقتصاد جهانی خبر از اهمیت هوش هیجانی می دهد، این گزارش پیش بینی می کند که هوش هیجانی در سال 2020 جزو ده مهارت لازم و برتر هر کارمند خواهد بود.

ریشه این موضوع که هوش هیجانی روز به روز بیشتر برای سازمان ها اهمیت دارد به این حقیقت بر می گردد که مدیران کسب و کارها به دنبال کارمندانی هستند که قابلیت هایی بیشتر از تنها مهارت های فنی داشته باشند.

کارفرمایان تاکید قابل توجه و بیشتری روی مهارت های نرم(لینک به مقاله مهارت نرم) می کنند تا کارمندان بتوانند با محیط سریعا در حال تغییر و غیر مطمئن کسب و کار با مهارت و خونسردی بالا برخورد کنند.

سر کری کوپر (Sir Cary Cooper) استاد رشته روانشناسی سازمانی از دانشگاه منچستر می گوید هوش هیجانی در رابطه با افرادی است که مهارت های اجتماعی و بین فردی دارند. او می گوید «چنین افرادی می توانند احساسات خود را انتقال دهند و از احساسات سایر افراد مطلع هستند.»

این تحقیق همچنین مزایای استخدام کارمندان با هوش هیجانی بالا را نشان داده است. مدیران کسب و کار از افزایش انگیزه و روحیه (46 درصد)، بهبود رهبری (45 درصد) و همکاری بهتر بین تیم ها (37 درصد) به عنوان مهم ترین مزایای هوش هیجانی یاد می کنند.

در واقع، تنها 4 درصد کسب و کارهای بریتانیا می گویند که هوش هیجانی بالا اصلا برای یک کسب و کار مزیت افزوده ای ندارد.

مدیران با وجود این مزایا هنوز عقیده دارند در طول فرآیند استخدام توجه بسیار کمی به اهمیت هوش هیجانی می شود. بیش از نیمی از مدیران ادعا می کنند که در طول فرآیند استخدام حداقل اهمیت را برای هوش هیجانی قائل شدند و 54 درصد می گویند این موضوع به اندازه کافی برای آن ها مهم بوده است ولی توجه به آن می تواند بیشتر باشد.

شناسایی شکاف های مهارتی و به دست آوردن استعداد شغلی صحیح در محیط امروزی استخدام که سطح رقابت در آن بالا است، برای موفقیت دراز مدت حیاتی است.

مت ویستون، یکی از مدیران شرکت Robert Half می گوید شرکت ها باید برای مهارت ها و شایستگی هایی که از کاندیداهای بالقوه انتظار دارند اولویت بندی کنند. او می گوید «در جنگ فعلی برای کسب بهترین استعدادهای شغلی، کارفرمایان باید تعادل صحیحی بین مهارت ها و شخصیت برقرار کنند یعنی بررسی کنند در تیم به چه ویژگی هایی نیاز است و چه مهارت هایی را می توان آموزش داد.»

کوپر عقیده دارد سازمان ها براساس عملکرد کاندیداها در محیط کار و این که به هدف نهایی شرکت کمک می کنند یا نه فرآیند استخدام را پیش ببرند.

گاهی اوقات، سازمان ها برای نقش های مدیریتی از تست های روانشناسی استفاده می کنند ولی هوش هیجانی را ارزیابی نمی کنند. سازمان ها بررسی می کنند فرد برونگرا یا درونگرا است ولی هیچ کدام نحوه رفتار کاندیدا با افراد را در نظر نمی گیرند.

به گفته کوپر، استخدام مدیران با هوش هیجانی بالا فوق العاده حیاتی است.

هوش هیجانی برای تمامی کارمندان الزامی نیست ولی برای مدیران مهم است زیرا که به تیم سازی کمک می کند. «فوق العاده مهم است یک مدیر هوش هیجانی بالایی داشته باشد چون اگر نتواند افراد را در کنار یکدیگر مدیریت کند، سازمان شما مشکلات عمده ای خواهد داشت.» کوپر در ادامه می گوید که تست هوش هیجانی مولفه های گوناگونی را می سنجد از جمله و ویژگی های همدردی و دلسوزی .

برخی از سازمان ها در طول فرآیند استخدام هوش هیجانی را نمی سنجند چون اقتصاد بسیار رقابتی است و افراد کمی برای انجام کار بیشتر وجود دارد. افراد مافوق مدیران استخدام ممکن است بگویند استخدام افراد با هوش هیجانی بالا خوب است ولی آن ها همچنین می گویند افرادی را استخدام کنید که در کوتاه مدت کار خود را تحویل می دهند و به نتایج دست پیدا می کنند.

به گفته کوپر امروزه به علت خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا نتایج عدم موفقیت در استخدام مدیران با هوش هیجانی بالا کاملا شدید است. «ما بی قطعیتی زیادی در محیط کار می بینیم و کارمندان نگران امنیت شغلی هستند. اگر مدیران با هوش هیجانی بالا نداشته باشید، سازمان ها به دردسر خواهند افتاد.»

وستون به مدیران استخدام توصیه می کند در حین ارزیابی پتانسیل یک کاندیدا باید سوالات زیر را از خود بپرسند.

· زمانی که یک کاندیدای شغلی در مورد یک تجربه شکست صحبت می کند، آیا در حرف های او آگاهی از نوعی مسئولیت شخصی در این اتفاق دیده می شود یا او به سادگی تقصیر را به گردن سایرین می اندازد؟

· زمانی که بحث مدیریت بحران به میان می آید، آیا این فرد می تواند به جای بهانه گیری و حالت دفاعی گرفتن، وجود هر گونه عیب را تایید کند و نگاه کلی به ماجرا داشته باشد؟

· در مورد کار تیمی چطور؟ آیا کاندیداها می دانند چطور با مسائل چالش آفرین برخورد کنند و به عنوان یک تیم به حل آن ها کمک کنند یا پاسخ ها بیشتر جهت گیری فردی دارند؟ به همین شکل، آیا آن ها اعتبار موفقیت را برای کلٌ اعضای تیم می دانند؟

· آیا کاندیداها شدیدا به شغل و افرادی که قرار است با آن ها کار کنند اشیاق دارند؟ یا می توانید بی تفاوتی را حس کنید؟

اگر به مطالعه بیشتر در این حوزه مشتاقید پیشنهاد ما به شما خواندن مقالات زیر است:

https://testotype.com/Tag/Details/5?Slug=%D9%87%D9%88%D8%B4-%D9%87%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D9%86%DB%8C

هر آنچه که لازم است برای موفقیت در آزمون های استخدامی بدانید

برای مشاهده هر مطلب روی لینک آن کلیک کنید

از نمونه سوالات استخدامی وبسایت چقدر سوال تکراری مطرح می گردد؟

 یک نکته کوتاه ولی مهم هنگام شرکت در جلسه آزمون استخدامی

قبولی در دانشگاه سخت تر است یا قبولی در آزمون های استخدامی 

معلم ابتدایی و راه های ورود به این شغل از طریق آزمون استخدامی

یک روز مانده به آزمون استخدامی را چگونه سپری کنیم؟ 

برنامه مطالعه برای آموزگار ابتدایی - آزمون استخدامی آموزش و پرورش

 نکته مهم برای کسب درصد بالاتر در آزمون استخدامی 

فقط سوالات استخدامی سایت را بخوانم برای قبولی کافی است؟

معرفی منابع و کتاب برای آزمون استخدامی آموزگار ابتدایی 

اصول مطالعه در چند روز به مانده به آزمون استخدامی

مطالعه برای آزمون استخدامی در ایام جام جهانی  روسیه 

برای آزمون استخدامی فقط سوال و تست بخوانم کافی است؟

راهکار مطالعه برای آزمون استخدامی در ماه رمضان 

بهترین کتاب مطالعه برای مشاغل دبیری آموزش و پرورش چیست؟

برنامه یک ماهه مطالعه برای آزمون های استخدامی 

کتاب های اصلی مطالعه برای هر رشته تحصیلی در آزمون های استخدامی چیست؟

 گام برای موفقیت در یک آزمون استخدام دولتی 

سیر تا پیاز استخدام در سازمان های دولتی

مددکار اجتماعی (شرایط استخدامی و کتب استخدامی) 

با استرس در آزمون های استخدامی چگونه مقابله کنیم

نحوه دسترسی به مطالب وبسایت دانلود تست 

صفحه دانلود تست در لینکدین راه اندازی شد

نحوه مطالعه برای شرکت در آزمون های استخدامی 

گام به گام آزمون های استخدامی

برنامه مطالعه برای آزمون استخدامی آموزش و پرورش 

تاریخ برگزاری آزمون استخدامی دانشگاههای علوم پزشکی کشور با توجه به اطلاعیه سازمان سنجش

شرایط استخدام دستگاههای اجرایی کشور چیست؟ 

 نکته ای که باعث شده است تا کنون استخدام نشوید!

 نکته اساسی برای شرکت در جلسه مصاحبه استخدامی 

برای استخدام آموزش و پرورش در رشته روانشناسی عمومی چه منابعی بخوانم؟

دانلود سوالات آزمون استخدامی دستگاه های اجرایی کشور سال 1401

نهمین آزمون استخدامی دستگاه های اجرایی کشور در تیر ماه سال 1401برگزار می گردد (جزئیات بیشتر) که ثبت نام آن در اسفند ماه از طریق وبسایت سازمان سنجش برگزار گردید. در این بخش بسته کامل منابع آمادگی برای آزمون استخدامی دستگاه های اجرایی به صورت جامع قابل دریافت و دانلود می باشد.

توجه : سوالات استخدامی آموزش و پرورش را از صفحه سوالات استخدامی آموزش و پرورش دریافت کنید.

نکته: تنها با یک بار دریافت رمز از این بخش تمام سوالات و فایل های مورد نیاز شما بدون نیاز به پرداخت هزینه جداگانه قابل دانلود می باشد.

آزمون های استخدامی مرتبط

نهمین آزمون استخدامی دستگاه های اجرایی کشور در تیر ماه سال 1401 برگزار می گردد و مهلت ثبت نام در این آزمون در تاریخ 2 اسفند ماه به پایان می رسد.

برنامه یک ماهه مطالعه برای آزمون های استخدامی

در اکثر آزمون های استخدامی، از زمان آغاز پایان ثبت نام تا برگزاری آزمون تقریبا یک ماه فرصت مطالعه دارید، بر همین اساس در زیر برنامه مطالعه یک ماهه برای آمادگی در آزمون های استخدامی آورده شده است که بتوانید زمان خود را بهتر مدیریت کنید، اگر زمان شما برای آمادگی در آزمون استخدامی کمتر یا بیشتر از یک ماه است، بهتر است زمان اضافی و کم خود را به صورت مساوری بین تمامی بخش ها تقسیم کنید ولی روال کلی شما به صورت ذیل و بر اساس ترتیب ذکر شده در زیر باشد تا بتوانید بازدهی بهتری برای آزمون های استخدامی داشته باشید.

نکته اول: شاید در نگاه اول دروس تخصصی نسبت به دروس عمومی اهمیت بیشتری داشته باشد و تصور کنید که باید زمان مطالعه بیشتری نیز به آن اختصاص یابد، ولی از آنجه که اکثر داوطلبان با دروس عمومی بیگانگی بیشتری دارند، زمان مطالعه دروس عمومی را به نسبت دروس تخصصی درنظر گرفته ایم. ولی شما بر اساس میزان دانش خود در هر بخش می توانید در تعداد روزها تغییراتی داشته باشید، لیکن به هیچ عنوان توصیه نمی کنیم که تمام زمان خود را برای یک بخش یعنی تنها دروس عمومی یا تنها دروس تخصصی بگذارید.

نکته دوم: برای تمامی سرفصل های ذکر شده در بالا اعم از عمومی و تخصصی منابع استخدامی موجود می باشد، لذا تنها کافی است از منوی کنار سایت روی درس، شغل، رشته و یا سازمان مورد نظر خود کلیک کنید.

نکته سوم: برنامه بالا توسط فارغ التحصیلان بهترین دانشگاه های کشور با که رتبه های عالی را در آزمون ها بدست آورده اند نوشته است

روشهای برتر مطالعه

۴۰ نکته مهم برای مطالعه بهتر

راهنمای روش مطالعه صحیح و اصولی و روشهای مرور مطالب خوانده شده

مقدمه
آیا تاکنون به این موضوع فکر کرده‌اید که هنگام مطالعه از چه روشی استفاده می‌کنید؟ یک روش مطالعه صحیح و اصولی می‌تواند بسیاری از مشکلات تحصیلی را از بین ببرد. بررسیهای بعمل آمده گویای آن است که افرادی که در زمینه تحصیل موفق بوده‌اند، روش صحیحی برای مطالعه داشتند. یادگیری (learning) مسئله‌ای است که در سراسر طول زندگی انسان بویژه در دوران دانش آموزی و دانشجویی اهمیت زیادی دارد. چرا که دانش آموزان و دانشجویان همیشه در معرض امتحان و آزمون قرار دارند و موفقیت در آن آرزوی بزرگشان است.

شاید به افرادی برخورده باشید که می‌گویند: همه کتابها و جزوه‌ها را می‌خوانم، اما موقع امتحان آنها را فراموش می‌کنم، یا من استعداد درس خواندن را ندارم، چون با اینکه همه مطالب را می‌خوانم اما همیشه نمراتم پایین است و یا … . بسیاری از اینگونه مشکلات به نداشتن یک روش صحیح برای مطالعه باز می‌گردد. عده‌ای فقط به حفظ کردن مطالب اکتفا می‌کنند، بطوری که یادگیری معنا و مفاهیم را از نظر دور می‌دارند. این امر موجب فراموش شدن مطالب بعد از مدتی می‌شود، در واقع آنچه اهمیت دارد یادگیری معنا و مفهوم است، چیزی که نمی‌توانیم و نباید از آن دور باشیم.
برای آنکه مطلبی کاملا آموخته شده و با اندوخته‌های پیشین پیوند یابد، باید حتما معنا داشته باشد، در این صورت احتمال یادگیری بیشتر و احتمال فراموشی کمتر خواهد شد. بنابراین قبل از اینکه خود را محکوم کنیم به نداشتن استعداد درس خواندن ، کمبود هوش ، کمبود علاقه ، عدم تونایی و سایر موارد ، بهتر است نواقص خود را در مطالعه کردن بیابیم و به اصطلاح آنها بپردازیم. در اینصورت به لذت درس خواندن پی خواهیم برد. اولین قدم در این راستا آن است با اندکی تفکر عادتهای نامطلوب خود را در مطالعه یافته و سپس عادتهای مطلوب جایگزین آن گردد.

برای تغییر عادات مطالعه مراحل زیر را باید در نظر گرفت:
آگاهی ،درباره موضوع
۱٫ علاقه
۲٫ ارزیابی ،ارزیابی اطلاعات بدست آمده با در نظر گرفتن موقعیتهای موجود
۳٫ مطابقت خود با فکر تازه و اختیار و قبول آن

انواع روشهای مطالعه
روش پس ختام
این روش یکی از مهمترین و معروفترین روشهای بهسازی حافظه است. نام این روش همانند نام انگلیسی آن (PQ4R) متشکل از حروف اول شش مرحله آن است.
مراحل پیش خوانی
در این مرحله کتاب یا مطلب بصورت یک مطالعه اجمالی و مقدماتی مطالعه شود. از جمله موارد این مرحله خواندن عنوان فصلها ، خواندن سطحی فصل ، توجه به تصاویر ، بخشهای اصلی و فرعی و خلاصه فصلها می‌باشد. هدف در این مرحله یافتن یک دید کلی نسبت به کتاب و ارتباط دادن بخشهای مختلف کتاب با یکدیگر می‌باشد.
مرحله سؤال کردن
پس از مطالعه اجمالی موضوعات و نکات اصلی ، به طرح سؤال در مورد آنها بپردازید. این کار باعث افزایش دقت و تمرکز فکر و سرعت و سهولت یادگیری می‌گردد.

مرحله خواندن
در این مرحله به خواندن دقیق و کامل مطالب کتاب پرداخته ، که هدف فهمیدن کلیات و جزئیات مطالب و نیز پاسخگوی به سؤالات مرحله قبل می‌باشد. در مرحله خواندن برای فهم بهتر مطالب می‌توان از کارهایی مثل یادداشت برداری ، علامت گذاری و خلاصه نویسی بهره جست.

مرحله تفکر
در این مرحله هنگام خواندن ، ساختن سؤالها ، و ایجاد ارتباط بین دانسته‌های خود ، درباره مطلب فکر کنید. در این مورد نیز مهمترین اصل همان بسط معنایی است. بسط معنایی ممکن است در مراحل پنجم و ششم نیز یعنی در مراحل از حفظ گفتنی و مرور کردن نقشی داشته باشد.

مرحله از حفظ گفتنی
در این مرحله باید بدون مراجعه به کتاب و از حفظ به یادآوری مطالب خوانده شده پرداخته شود و بار دیگر به سؤالاتی که خود فرد طرح کرده بود پاسخ دهد. در اینجا باید مطالب آموخته شده را در قالب کلمات برای خود کرده ، در غیر اینصورت لازم است که مجددا به خواندن مطالبی که آموخته نشده پرداخته شود. مرحله از حفظ گفتنی در پایان هر بخش انجام می‌گیرد و وقتی بخشهای یک فصل به اتمام رسید به مرحله بعد ، یعنی مرور کردن یا آزمون وارد می‌شویم.

مرحله مرور کردن
این مرحله ، که مرحله آزمون نیز می‌باشد، در پایان هر فصل انجام می‌گیرد. در اینجا به مرور موضوعات اصلی و نکات مهم و نیز ارتباط مفاهیم مختلف به یکدیگر پرداخته و در صورت برخورد با موضوعات مورد اشکال به متن اصلی یا مرجع مراجعه شود. یکی از راههای کمک به این مرحله پاسخگوئی به سئوالات و تمرینات پایان فصل است: اجرای این مرحله می‌تواند مقداری از اضطراب امتحان را کاهش دهد.

روش دقیق خوانی
هدف از این مرحله این است که مطالب کامل و دقیق درک شده و بصورتی سازمان یافته و منظم در حافظه نگهداری شود. برخی از فنون موجود که می‌تواند به روش دقیق خوانی کمک کند عبارتند از:
تکنیک خلاصه برداری
به نوشتن عبارت ، مفاهیم و موضوعات کلیدی متن پرداخته ، بطوری که در مرور مطالب ، با نگاه کردن و خواندن خلاصه‌ها ، همه مطالب خوانده شده را یادآوری کند. یک روش بسیار مطلوب این است که از خلاصه‌ها نیز دوباره خلاصه برداری شود.
تکنیک سازماندهی مطالب
این تکنیک باعث افزایش درک و سرعت یادگیری و سهولت در بازیابی مطالب آموخته شده می‌شود. برای سازماندهی مطالب استخراج سه بخش از متن اصلی مورد مطالعه لازم است که عبارتند از:
موضوع اصلی: موضوعی که تمامی مطالب را در بر می‌گیرد و بقیه مطالب حول و حوش آن می‌چرخد.
نکته‌های اصلی: خطوط و اندیشه‌های اصلی و مهم هستند که در مجموع موضوع اصلی را می‌سازند و از صراحت بیشتری برخوردار است.
نکات جزئی: اطلاعات جزئی‌تر هستند که بصورت مثالها ، نمونه‌ها ، عکس و تصویر اطلاعات واقعی مطرح می‌گردند.

تکنیک علامت گذاری در متن
در این تکنیک علامتهایی را بر روی متن اصلی انجام داده ، از قبیل علامت گذاری به شکلهای مختلف در متن ، خط کشیدن زیر عبارات مهم ، حاشیه نویسی و … ، این موارد بسته به صلیقه‌های افراد متفاوت می‌باشد. اما نکته مهمی که در هر نوع علامت گذاری حائز اهمیت است این است که ، بهتر است همانند تکنیک سازمان دهی ، مطالب را در سه دسته مجزا( موضوع اصلی ، نکته اصلی ، موارد جزئی ) قرار داده و آنها را با علامتهای مختلف نشان دهید.
در کنار روش مطالعه عوامل محیطی نیز در میزان یادگیری تأثیر دارد. یک محیط مناسب باعث توجه و تمرکز بهتر و بیشتری می‌شود.
حذف عوامل مزاحم فکری
مواردی هست که بخش عظیمی از وقت و فعالیت ذهنی را موضوعاتی به خود مشغول می‌دارند که هیچ رابطه با موضوع ندارند، موضوعاتی مانند: رفتار معلمان و استادان ، افزایش شهریه و نوع رفت و آمد و … برخی از موضوعاتی هستند که موقع مطالعه اگر به آنها فکر شود از کارایی مطالعه می‌کاهد. برخی حتی خیال پردازیهایشان را موقع مطالعه انجام می‌دهند؛ که به شدت فکر را آشفته کرده و تمرکز را از بین می‌برد. توصیه کلی این است که اگر ذهن خود را از افکار مختلف پاک کنید تا بر روی موضوع مورد مطالعه تمرکز کنید، مطالعه را کنار بگذارید و زمانی مطالعه را شروع کنید که سرحال، علاقمند و متمرکز هستید.

فراهم کردن محیط مناسب
محل و مکانی که مطالعه در آنجا انجام می‌شود باید مناسب باشد. منظور از محل مناسب مکانی است که آرام ، ساکت و دور از عوامل مزاحم محیطی باشد، این باعث تمرکز بهتر روی موضوع مطالعه می‌شود. بعضی افراد محل و زمانی را برای مطالعه انتخاب می‌کنند که بسیار شلوغ و پر سرو صدا است و بعضی از افراد رختخواب را برای مطالعه انتخاب می‌کنند و توقع یادگیری سطح مطلوب را دارند، ولی از این حقیقت غافلند که این محلها بدترین محل برای مطالعه است.
بارها شنیده ایم که دانش آموز یا دانشجویی می گوید :
( دیگرحال و حوصله خواندن این کتاب را ندارم ) یا ( آنقدرازاین کتاب خسته شده ام که قابل گفتن نیست)ویا (هرچقدرمیخوانم مثل اینکه کمتر یاد می گیریم) و یا (۱۰ بار خواندم و تکرار کردم ولی بازهم یاد نگرفتم)به راستی مشکل چیست ؟ آیا برای یادگیری درس واقعا" باید ۱۰ بار کتاب را خواند ؟ آیا باید دروس خود را پشت سرهم مرورکرد؟وآیا بایددهها بار درس راتکرارکردتا یادگرفت ؟ مطمئنا" اگر چنین باشد ، مطالعه کاری سخت و طاقت فرسا است . اما واقعیت چیزی دیگر است . واقعیت آن است که این گروه از فراگیران ، روش صحیح مطالعه را نمی دانند و متاسفانه در مدرسه و دانشگاه هم چیزی راجع به چگونه درس خواندن نمی آموزند . یادگیری و مطالعه ، رابطه ای تنگاتنگ و مستقیم با یکدیگر دارند، تا جایی که می توان این دو را لازم و ملزوم یکدیگر دانست. برای اینکه میزان یادگیری افزایش یابد باید قبل از هرچیز مطالعه ای فعال و پویا داشت .

شیوه صحیح مطالعه ،چهار مزیت عمده زیر را به دنبال دارد:
۱– زمان مطالعه را کاهش میدهد.
۲- میزان یادگیری را افزایش میدهد .
۳-مدت نگهداری مطالب در حافظه را طولانی تر می کند.
۴- بخاطر سپاری اطلاعات را آسانتر می سازد.
برای داشتن مطالعه ای فعال وپویانوشتن نکات مهم درحین خواندن ضروری است تابرای مرورمطالب،دوباره کتاب رانخوانده ودر زمانی کوتاه ازروی یادداشتهای خودمطالب رامرور کرد . یادداشت برداری ، بخشی مهم و حساس از مطالعه است که باید به آن توجهی خاص داشت . چون موفقیت شما را تا حدودی زیاد تضمین خواهد کرد و مدت زمان لازم برای یادگیری را کاهش خواهد داد. خواندن بدون یادداشت برداری یک علت مهم فراموشی است.

شش روش مطالعه :
خواندن بدون نوشتن خط کشیدن زیرنکات مهم حاشیه نویسی خلاصه نویسی کلید برداری خلاقیت و طرح شبکه ای مغز
۱-خواندن بدون نوشتن: روش نادرست مطالعه است . مطالعه فرآیندی فعال و پویا است وبرای نیل به این هدف باید از تمام حواس خود برای درک صحیح مطالب استفاده کرد. باید با چشمان خود مطالب را خواند، باید در زمان مورد نیاز مطالب را بلند بلند ادا کرد و نکات مهم را یادداشت کرد تا هم با مطالب مورد مطالعه درگیر شده و حضوری فعال و همه جانبه در یادگیری داشت و هم در هنگام مورد نیاز ، خصوصا" قبل از امتحان ، بتوان از روی نوشته ها مرور کرد و خیلی سریع مطالب مهم را مجددا" به خاطر سپرد .
۲- خط کشیدن زیر نکات مهم :این روش شاید نسبت به روش قبلی بهتر است ولی روش کاملی برای مطالعه نیست چرا که در این روش بعضی از افراد بجای آنکه تمرکز و توجه بروی یادگیری و درک مطالب داشته باشند ذهنشان معطوف به خط کشیدن زیر نکات مهم می گردد .حداقل روش صحیح خط کشیدن زیر نکات مهم به این صورت است که ابتدا مطالب را بخوانند و مفهوم را کاملا" درک کنند و سپس زیر نکات مهم خط بکشند نه آنکه در کتاب بدنبال نکات مهم بگردند تا زیر آن را خط بکشند .
۳- حاشیه نویسی :این روش نسبت بدو روش قبلی بهتر است ولی بازهم روشی کامل برای درک عمیق مطالب و خواندن کتب درسی نیست ولی می تواند برای یادگیری مطالبی که از اهمیتی چندان برخوردار نیستند مورد استفاده قرار گیرد.
۴– خلاصه نویسی : در این روش شما مطالب را میخوانید و آنچه را که درک کرده اید بصورت خلاصه بروی دفتری یادداشت می کنید که این روش برای مطالعه مناسب است و از روشهای قبلی بهتر می باشد چرا که در این روش ابتدا مطالب را درک کرده سپس آنها را یادداشت می کنید اما بازهم بهترین روش برای خواندن نیست .
۵- کلید برداری :کلید برداری روشی بسیار مناسب برای خواندن و نوشتن نکات مهم است . در این روش شما بعد از درک مطالب ، بصورت کلیدی نکات مهم را یادداشت می کنید و در واقع کلمه کلیدی کوتاهترین، راحتترین ،بهترین وپرمعنی ترین کلمه ای است که با دیدن آن، مفهوم جمله تداعی شده و به خاطر آورده می شود .
۶- خلاقیت و طرح شبکه ای مغز: این روش بهترین شیوه برای یادگیری خصوصا" فراگیری مطالب درسی است .در این روش شما مطالب را میخوانید بعد از درک حقیقی آنها نکات مهم را به زبان خودتان و بصورت کلیدی یادداشت می کنید و سپس کلمات کلیدی را بروی طرح شبکه ای مغز می نویسد ( در واقع نوشته های خود را به بهترین شکل ممکن سازماندهی می کنید و نکات اصلی و فرعی را مشخص می کنید) تا در دفعات بعد به جای دوباره خوانی کتاب ، فقط به طرح شبکه ای مراجعه کرده وبا دیدن کلمات کلیدی نوشته شده بروی طرح شبکه ای مغز ، آنها را خیلی سریع مرور کنید . این روش درصد موفقیت تحصیلی شما را تا حدود بسیار زیادی افزایش میدهد و درس خواندن را بسیار آسان می کند. و بازده مطالعه را افزایش میدهد.

شرایط مطالعه
(بکارگیری شرایط مطالعه یعنی بهره وری بیشتر از مطالعه )
شرایط مطالعه ، مواردی هستند که با دانستن ، بکارگیری و یا فراهم نمودن آنها ، می توان مطالعه ای مفیدتر با بازدهی بالاتر داشت و در واقع این شرایط به شما می آموزند که قبل از شروع مطالعه چه اصولی را به کار گیرید ، در حین مطالعه چه مواردی را فراهم سازید و چگونه به اهداف مطالعاتی خود برسید و با دانستن آنها می توانید با آگاهی بیشتری درس خواندن را آغاز کنید و مطالعه ای فعالتر داشته باشید :
۱- آغاز درست :برای موفقیت در مطالعه ،باید درست آغازکنید.
۲- برنامه ریزی : یکی از عوامل اصلی موفقیت ، داشتن برنامه منظم است .
۳- نظم و ترتیب: اساس هر سازمانی به نظم آن بستگی دارد .
۴- حفظ آرامش: آرامش ضمیر ناخود آگاه را پویا و فعال میکند.
۵- استفاده صحیح از وقت :بنیامین فرانکلین، ((آیا زندگی را دوست دارید؟ پس وقت را تلف نکنید زیرا زندگی از وقت تشکیل شده است .))
۶- سلامتی و تندرستی: عقل سالم در بدن سالم است .
۷- تغذیه مناسب: تغذیه صحیح نقش مهمی در سلامتی دارد.
۸- دوری از مشروبات الکلی : مصرف مشروبات الکلی موجب ضعف حافظه می شود .
۹ – ورزش : ورزش کلید عمر طولانی است .
۱۰-خواب کافی: خواب فراگیری و حافظه را تقویت می کند.
۱۱ –درک مطلب: آنچه در حافظه بلند مدت باقی می ماند ، یعنی مطالب است .

چندتوصیه مهم که بایدفراگیران علم ازآن مطلع باشند.
۱- حداکثر زمانی که افراد می توانند فکر خود را بروی موضوعی متمرکز کنند بیش از ۳۰ دقیقه نیست ، یعنی باید سعی شود حدود ۳۰ دقیقه بروی یک مطلب تمرکز نمود و یا مطالعه داشت و حدود ۱۰ الی ۱۵ دقیقه استراحت نمود سپس مجددا" با همین روال شروع به مطالعه کرد.
۲- پیش از مطالعه از صرف غذاهای چرب و سنگین خودداری کنید. و چند ساعت پس از صرف غذا مطالعه نمائید چون پس از صرف غذای سنگین بیشتر جریان خون متوجه دستگاه گوارش میشود تا به هضم و جذب غذا کمک کند و لذا خونرسانی به مغز کاهش می یابد و از قدرت تفکر و تمرکز کاسته میشود . از مصرف الکل و دارو هم خودداری فرمائید همچنین غذاهای آردی مثل نان و قندی قدرت ادراک و تمرکز را کم می کند نوشابه های گازدار هم همینطور هستند.
۳- ذهن آدمی با هوش است اگر یادداشت بردارید خود را راحت از حفظ و بیاد سپاری مطالب می کند و نیز همزمان نمی توانید هم مطلبی را بنویسید و هم گوش دهید . پس در حین مطالعه لطفا" یادداشت برداری ننمائید .
انسان به عنوان یکی از موجودات عالم ، امتیازات زیادی نسبت به سایر موجودات دارد. یکی از این امتیازات قدرت یادگیری ، تفکر و حفظ اطلاعات است . قدرت یادگیری و حفظ اطلاعات باعث تفاوت میان انسان و حیوان شده و نیز برتری انسان را نسبت به سایر موجودات به اثبات رسانده است.
بنابراین درگیری فکری با استعداد سوال بر انگیز حافظه و یادگیری در حافظه محدود به زمان حاضر که مادر آن زندگی می کنیم نیست بلکه بسیاری از تمدنها در گذشته منشاء و کارکرد حافظه را مدنظر داشته اند .
بیش از ۲۵۰۰ سال پیش ، یونانیان ، هنری را در باره حافظه اختراع کردند که عموما" تحت عنوان تدابیر (یادیار) نامیده می شود . و به معنی نقش بستن اثرات مکانها و تصاویر بر روی حافظه است .
اولین سیستم تقویت حافظه به وسیله شاعر یونانی به نام سیمونیدز ((Simonides ))در قرن پنجم و ششم قبل از میلاد پدید آمده است .
شرح واقعه چنین است که سیمونیدز ، تالار ضیافتی را که در آن شعر طویلی را ایراد کرده بود برای چند لحظه ترک کرد . در همین حین ، سقف تالار فرو می ریزد و در نتیجه تخریب تالار و مرگ میهمانان ، هویت آنان غیر قابل شناسایی می شود . اما پس از بازسازی تالار ، سیمونیدز توانست جایگاه دقیق هر یک از حاضرین را بیش از قرائت شعر بیاد آورد و تمامی آنها را شناسایی کند بدین ترتیب بود که نخستین تئوری تداعی در بخاطر سپاری و اساس تمامی سیستمهای منمو تکنیک (تدابیر یادیار ) پدید آمد .
افلاطون می گوید : روح دارای بستری است از موم قالب سازی شده که منحنی ، غلظت و خلوص آن در افراد مختلف متفاوت است و همین موم نقش احساسات و اندیشه ها را می پذیرد. این نقش حک شده که از حیث برجستگی مانند نقوش یک مهر به نظر می رسد ، همانند نشانه ای از اشیاء است که امکان بخاطر آوردن آنها را فراهم می سازد . اگر نشانه ای ناپدید و فراموش می شود ، به این خاطر است که به طور کامل بر روی این موم حک نشده است .
ارسطو معتقد بود:حافظه مجموعه ای از تصاویر ذهنی است که تنها از راه تاثیرات حسی به دست می آید . وی تنها کسی بود که قوانین منموتکنیک را به صورت تداعی پایه ریزی کرد. سنت توماس اکیناس ، سه قانون اولیه تداعی ارسطو را احیاءکرد.
۱-قانون تشابه : خاطره مشابه با تاثیر معینی به یاد می ماند .
۲-قانون عکس یا متضاد : اگر دو یا چند تاثیر ، آنتی تز یکدیگر باشند داشتن یکی سبب یاد آوری دیگری می شود.
۳-قانون همزمانی یا همراهی : اگر دو یا چند تاثیر همزمان اتفاق بیافتند ، بروز یکی سبب یاد آوری دیگری می شود .
بنابراین براساس نظریات داده شده می توان گفت حافظه عبارت است از کنشی که احیای تجارب گذشته را در بر می گیرد . یا یک استعداد همگانی در بخاطر سپاری رویدادها و اطلاعات و همچنین یاد آوری آنهاست پس حافظه قابلیت رشد ، تقویت و پرورش را داشته و بیش از همه به بکارگیری و تمرین نیاز دارد .حافظه شبیه عضله می باشد که با تمرین کردن پرورش یافته و تقویت می گردد و در صورت عدم بکارگیری سست و تنبل می شود .
در این مقاله قواعدی را بیان می کنیم که شما را در داشتن یک حافظه خوب یاری می کنند . همچنین تکنیکهای ساده و در عین حال کاملا" موثر و کاربردی را ارائه می دهیم که پس از مطالعه و یادگیری و در صورت بکارگیری آنها شاهد تحول بسیار چشمگیری در روند بخاطر سپاری مطالب خواهید بود .
تقویت و بهبود حافظه همان یادگیری بهتر است . تقویت حافظه یعنی رعایت اصول و قوانین حاکم بر یادگیری ، اگر قوانین حاکم بر یادگیری را خوب رعایت کنیم بهتر یاد خواهیم گرفت و در نتیجه احساس می شود که کارائی حافظه بالا رفته است پس حافظه ما تقویت شده است تقویت حافظه یا پرورش حافظه همان عوامل موثر بر یاد آوری است که روان شناسان به عنوان روشهای پرورش حافظه پیشنهاد کرده اند . قبل از بیان روشهای موثر در بخاطر سپاری ،اصول حاکم بر یادگیری را ذکر می کنیم که عبارتنداز :
۱- مرحله اول – توجه : اولین گام در جریان هریادگیری توجه است .
۲- مرحله دوم – زبان گردانی : گام دوم در یادگیری ((زبان گردانی )) مطالب مهم است . زبان گردانی عبارت است از تبدیل مطالب شنیده یا خوانده شده به زبان مشخص و معنی دار . این کار را می توان از طریق برگرداندن مطالب به زبان خودمان یا ایجاد تصویری در ذهن از مطالب مزبور انجام داد .
۳- مرحله سوم – پیوند مطالب جدید با دانسته های قبلی : مرحله سوم در یادگیری کلامی بسیار مهم است . اگر به مطلبی توجه کرده و آنرا به زبان خود برگردانده باشید . بازهم بیش از چند لحظه در خاطرتان باقی نخواهند ماند. برای فراموش نکردن و بخاطر سپردن چنین مطالبی در حافظه بلند مدت ، باید از مکانیسم پیوند استفاده کرد. منظور از پیوند ایجاد ارتباط بین مطالب جدید و دانسته های قبلی است .
●ویژگیهای راههای بهبود حافظه
الف : اصول استفاده از حافظه
ب : بهداشت حافظه
ج : اصول اولیه مطالعه
د : درک و یادگیری و یاد سپاری

الف -اصول استفاده از حافظه :
۱-آموزش : به وسیله آموزش می توان عمل فراگیری یا بهره گیری از حافظه را که یک فعالیت مستقیم و قابل کنترل است افزایش داد. www.soalsara.ir
۲-علاقه:اگربه موضوعی علاقمند باشید بهتر آن را یاد می گیرید.موضوع مورد مطالعه و همچنین میزان علاقه ای که خواننده نسبت به مطلب دارد ، در بخاطر سپاری آن مطلب در حافظه تاثیر زیادی دارد بخاطر سپردن موضوعات مورد علاقه در حافظه به سهولت انجام می گیرد . و همچنین به آسانی می توان آنها را بیاد آورد بنابراین علاقه در یادگیری نقش دارد . هر چه قدر حافظه قوی داشته باشیدبه خاطر سپردن مطالبی که به آنها علاقه ای ندارید امکان پذیر نخواهد بود . فقط از راه ایجاد علاقه در خود می توانید از عهده این کار بر آیید.
۳-تمرکز حواس : داشتن تمرکز حواس هنگام یادگیری موجب می شود که مطالب آموخته شده بهتر در حافظه باقی بماند . اصولا" بدون داشتن تمرکز نمی توان مطلبی را به خوبی فهمید . باید هنگام مطالعه تمامی حواس خود را بر روی مطالب متمرکز کنید تا بتوانید آنها را به حافظه خود بسپارید . برای ایجاد تمرکز باید شرایط مطالعه را نیز رعایت کنید . در واقع با رعایت شرایط مطالعه موقعیت مناسبی را برای تمرکز و یادگیری بهتر مطالب ایجاد می کنید.
۴-طبقه بندی مطالب مورد مطالعه : (ارتباط ) : یکی از اصول حاکم بر حافظه اصل ارتباط و بهم پیوستگی است یعنی ، حافظه مطالب مرتبط و به هم پیوسته را بهتر در خود جای می دهد و هر چقدر آموخته های شما بیشتر با همدیگر ارتباط داشته باشند به همان نسبت به خاطر سپاری و بیاد آوری آنها آسانتر خواهد بود. حافظه به شکل زنجیره ای عمل می کند . بنابراین مطالب باید به صورت زنجیره ای ، پیوسته و در ارتباط باهم در آیند تا کار بخاطر سپاری و از آن مهمتر، عمل بیاد آوری راحت باشد.
۵-خوب درک کردن ( درک مفاهیم ):پرفسور (ربروت توکه ) می گوید : (درسی که کاملا" فهمیده شود از قبل یاد گرفته شده است .) پس اگر مطلبی را بجای حفظ کردن بفهمید ،بهتر در حافظه ضبط و بایگانی می گردد. و اصولا" اگرمتنی به خوبی درک شود ، کمتر فراموش می شود . قبل از آنکه بخواهید مطلبی را حفظ کنید ، ابتدا باید آن مطلب را مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار دهید . و هنگامی که آنرا به خوبی درک کردید بخاطر بسپارید .
۶-اعتماد به نفس : اعتماد به حافظه نخستین گام تقویت حافظه است ، باید به قوی بودن حافظه خود اعتماد داشته باشید . باید از کاربرد کلمات و جملاتی که موجب تضعیف حافظه می شوند جدا" خودداری کنید . حتما" از گفتن جملاتی نظیر حافظه ام یاری نمی کند ، حافظه ام ضعیف شده است …. خودداری کنید. چرا که با گفتن این جملات ، به خودتان تلقین می کنید که واقعا" حافظه تان ضعیف شده است ، در آن صورت حافظه نیز به یاری شما نمی شتابد.
نتیجه : آنچه که در ذهن شماست نتیجه یادگیری و بخاطر سپاری صحیح است . بخاطر سپاری مهارتی قابل کسب است حافظه را می توان طوری تربیب کرد که موثرتر انجام وظیفه کند .کسانی که به روشهای یادگیری خود توجه بیشتر دارند و هنگام به خاطر سپردن مطلبی تمرکز حواس داشته باشند و مطالب را با نظم وترتیب در حافظه ضبط کنند آن موقع به خاطر آوری مطلب در آنها آسانتر خواهد بود.
ب – اصول بهداشت حافظه :
چگونه می توان یک حافظه بهتر داشت ؟یادگیری و حفظ مطالب به چند صورت امکان پذیر است ؟
چگونه می توان حافظه را به فعالیت وا داشت ؟
ذهن آدمی همچون دیگر اعضاء بدن احتیاج به مواد غذائی و مراقبت دارد . همانطور که به وضع پوشش خود دقیق هستیم باید به بهداشت و سلامت روانی حافظه و مغز دقت کنیم . هنگام کار و فعالیتهای ذهنی ،برای سلامتی و جلوگیری از فرسودگی زودرس حافظه باید موارد بهداشتی زیر را رعایت کرد :
۱-تاثیر تغذیه مناسب بر حافظه ( اعم از اکسیژن و غذا ) : تغذیه مناسب یکی از مهمترین عوامل در افزایش کارایی حافظه است . کلسیم و منیزیم و فسفر سه عنصر اساسی و ضروری برای حافظه به شمار می آید و باید با تغذیه مناسب مانند : جوانه گندم ، لبنیات ،جگر ، بادام ، گردو ، فندق ، سبزیجات و تخم مرغ می توان مواد مورد نیاز مغز را تامین کرد . و در فعالیتهای شدید ذهنی باید از مصرف زیاد چربی ، نان ، وقند بپرهیزید و تا حد امکان از غذاهای دارای پروتئین مانند تخم مرغ ، گوشت – جگر سیاه و ماهی استفاده کنید . به طور کلی در نظر داشته باشید که پرخوری و معده سنگین فعالیت ذهنی را سست و محدود می کند
۲-تاثیر دخانیات و مواد مخدر: استفاده از سیگار و دخانیات نه تنها موجب خستگی زودرس جسم و روان می شود بلکه عمل طبیعی سیستم عصب و حافظه را مختل کرده و اثرات دائمی دارد و با عدم استفاده از آنها می توانیم کارایی حافظه را بالا ببریم .
۳-تاثیر استرس بر حافظه :استرس یکی از عواملی است که موجب رکود ذهن در مرحله فکر کردن می شود . استرس در دو مرحله مهم باعث اخلال در عمل حافظه می شود : یکی در مرحله ثبت اطلاعات و دیگری در مرحله یاد آوری اطلاعات . مسائلی چون مرگ یا حادثه ناگوار برای یکی از اعضای خانواده ، ترس ، خوشحالی بیش از حد و ازدواج می تواند بر کارایی حافظه تاثیر گذارد .
توجه : اکثر دانش آموزان موقع امتحان بیشتر به طرف پایین خیره می شود که این عمل کارایی حافظه را در یاد آوری مطالب پایین می آورد پس بهتر است که با چشمانی باز به گوشه بالا و چپ یا بالا و راست بنگرید . این عمل فیزیکی به نیمکره های مغز کمک می کند تا همکاری بهتری داشته باشند و امکان دستیابی شما به اطلاعات را فراهم آورند .
۴-تاثیر استراحت در حافظه : هنگام مطالعه نباید خسته باشید ، اگر احساس خستگی می کنید کمی باید استراحت کنید و بعد مطالعه را شروع کنید . پس از یادگیری نیز حتما" استراحت کنید تا آموخته های شما مجال استحکام و پایداری در حافظه را پیدا کنند و از به وجود آمدن عامل تداخل جلوگیری شود.
۵-تاثیر آرامش در حافظه : تا حدممکن در هنگام مطالعه آرامش بیشتری داشته باشیدچون در وضعیت آرامش ، امواج آلفا که بین ۱۳-۸ هرتزاست در مغز منتشر می شود . در این حالت انسان می تواند از حداکثر نیروهای مغز خویش بهره جوید و یادگیری و بخاطر سپاری را تسهیل بخشد . در ضمن حفظ آرامش و حالت طبیعی ارگانیسم کارکرد طبیعی مغز و اعصاب را نیز تسهیل می کند.
ج- اصول اولیه مطالعه :
اولین اصل قبل ازشروع مطالعه چیست ؟ چگونه می توان بازده مطالعه را افزایش داد ؟ نحوه تفکرات واراده چه نقشی در مطالعه و کارهای روزمره دارد؟ و بهترین زمان و مکان مناسب برای مطالعه چیست ؟ یکی از ضروری ترین و کاملترین ابزار پیشرفت انسان مطالعه است برای اینکه بتوانید مطالعه بهتری داشته باشید تا بازیابی و بخاطر سپاری آن آسان باشد اصول زیر را باید رعایت نمائید :
۱-هدف : تیری که بدون هدف رها شود بی نتیجه خواهد بود. قبل از شروع مطالعه باید حتما" هدف خود را مشخص کنید . زیرا وقتی که هدف خود را مشخص کردید آمادگی بیشتری برای خواندن و یادگیری خواهید داشت و داشتن هدف به شما کمک می کند تا در حین مطالعه دقت بیشتری داشته باشید و تمرکز حواس نیز بهبود می یابد ، بنابراین قبل از مطالعه هر کتابی ، هدف خود را به طور دقیق و واضح بیان کنید .
۲-برنامه ریزی : برنامه ریزی درسی ، این امکان را می دهد که بهتر ودر زمان مخصوص به خودش آن درس را بخوانید با طرح برنامه ، نظم خاصی به روند یادگیری خود می دهید . که این نظم خاص بمکانیسم حافظه در بخاطر سپاری مطلب کمک می کند.
۳- مکان و زمان مطالعه : مکان مطالعه باید آرام بوده ،از نور کافی برخوردار باشد و زمان مطالعه بهتر است موقع صبح باشد، حافظه وقع صبح فعال تر می باشد.
بنابراین قبل از شروع مطالعه باید هدف مشخص شود و به صورت معقول برنامه ریزی کنید و با علاقه وبدون هر نگرانی در اجرای برنامه نهایت سعی تان را بکار ببرید ورزش را به زندگی خود وارد کنید.

د – درک ، یادگیری و یادسپاری :

-چرا برای به خاطر سپردن مطالب یک کتاب ، چند بار آن را می خوانیم و پس از مدتی مطالب را فراموش می کنیم ؟
-آیا فهمیدن دلیل بریاد داشتن برای همیشه است و خلاصه نویسی به چه صورت باید انجام بگیرد؟
-رعایت کدام اصل بخاطر سپردن مطلب یک کتاب را برای همیشه امکان پذیر می سازد.؟
برای اینکه مطالب خوانده شده را در حافظه بلند مدت خود ضبط کرده و برای مدتهای طولانی – بدون مراجعه به اصل کتاب کل مطلب را به یاد داشته باشید و در مواقع لزوم با صرف وقت کمتر به یاد بیاورید می توان از روش خلاصه کردن و الگوهای یادآوری استفاده کرد.
۱-اصل الگوهای یادآوری : عبارت از درک مطلب و متن خوانده شده ونوشتن آنها به صورت کلمات کلیدی. این کار که همان خلاصه نویسی می باشد در هنگام مطالعه سبب افزایش تمرکز حواس و مانع از خواب آلودگی می شود و قدرت به یادسپاری مطلب را بالا می برد. بنابراین خلاصه نویسی و الگوهای یاد آوری که از اصول درک و یادگیری و یاد سپاری است دارای مراحل ذیل می باشد .
الف: یادداشت برداری : در یادداشت برداری نکات بصورت اصلی و فرعی نوشته می شوند بدین صورت که موضوع اصلی و مورد بحث را نوشته و هر مطلب راجع به آن را به طور منظم بر روی شاخه های اصلی و فرعی می نویسید در اینجا از جمله نویسی پرهیز می کنید و از کلمات کلیدی استفاده می کنید . با توجه به اینکه یاداشت برداری و خواندن دو عمل مجزا می باشد و هر یک کار فیزیکی متفاوتی دارد لذا از خواندن توام با نوشتن پرهیز کنید زیرا در کار مغز اختلال ایجاد می کند .
ب – مرحله بازنگری و تکمیل : پس از پایان مبحث خوانده شده و خلاصه نویسی الگوهای یاد آوری را بررسی، و آن را تکمیل و مرتب کرده ودر مرتب کردن سعی کنید کلمات کلیدی باهم ارتباط بیشتر داشته باشد.
ج – مرحله تعریف : بعد از آن دو مرحله متن اصلی را کنار گذاشته با نگاه کردن به الگوهای یاد آوری و کمک گرفتن از اطلاعات موجود در مغز آنچه را یاد گرفته اید با صدای بلند توضیح دهید. این مرحله مغز شما را پویا و فعال خواهد کرد .
د – مرحله تکرار و مرور : مرور و یاد آوری از فراموشی مطالب جلوگیری می کنند و حفظ و یاد آوری مطالب به همین عنوان است . اگر مطالب مرور وتکرار شود از فراموشی آن مطالب جلوگیری می شود .
بیش از ۹۰% از مطالب خوانده شده بعداز ۲۴ ساعت فراموش می شوند در حالیکه مرحله مرور مانع از فراموشی مطالب می شود . پس باید بعد از خلاصه نویسی الگوهای یاد آوری را تکرار و مرور کنید.
● اصول دیگر بازسازی و یادآوری :
۲– تداعی : برای بازسازی و یادآوری موضوعات جدید باید تداعی مناسب بین آنها بر قرار کنید، چون حافظه به صورت زنجیره ای عمل می کند پس باید هر یک از موضوعات را یکی از حلقه های زنجیر در نظر گرفت . آن وقت این حلقه ها را با کمک سیستم های تداعی بهم پیوند داد. اما از آنجا که هر چقدر این تداعی غیر منطقی تر باشد بهتر در حافظه باقی می ماند، بنابراین باید سیستم های تداعی را به صورت مضحک مبالغه آیز رنگهای غیر واقعی در آورد تا موضوعی بهتر در حافظه باقی بماند . بنابراین تداعی بین اطلاعات کمک بزرگی در بخاطر سپاری آنها می کند.
۳-تجسم : تداعی بین اطلاعات به تنهایی کافی نیست ، بلکه باید علاوه بر تداعی ، آنها را به وضوح و آشکارا در ذهن خود مجسم کنید . تجسم از اعمال نیمکره راست مغز است . بنابراین اگر در هنگام بخاطر سپاری از نیمکره راست مغز خود را نیز بهره بگیرید یعنی همزمان از دو نیمکره مغز خود استفاده کنید تداعی یادگیری و بخاطر سپاری اطلاعات چندین برابر می شود.
بنابراین به طور کلی داشتن هدف ، اعتماد داشتن ، علاقه ، سلامتی ، اکسیژن کافی ،دقت ، تمرکز ، استراحت ، خواب کافی ، آرامش ، مدت یادگیری برنامه ریزی ، یادگیری با فاصله – تصمیم به خاطر سپردن ، خوب درک کردن و… از عوامل موثر در بهبود به خاطر سپاری و بازیابی حافظه است .
● نتیجه
به خاطر سپردن ، مهارت و هنری است همانند حرف زدن ، خواندن و فکر کردن هر کسی می تواند با تلاش و آموزش اصولی بهبود حافظه که ذکر کردیم هر یک از این مهارتها یا همه آنها را در خود تقویت کرده و بهتر انجام دهد. زمانی بود که اگر به صفحه ای از یک کتاب نگاه می کردید محال بود حتی مفهوم یک کلمه را درک کنید ولی پس از گذشت سالهای دبستان توانستید هزاران کلمه خوانده و میلیونها جمله بسازید بنابراین استعداد و ظرفیت داشته اید که توانائی نوشتن و خواندن در شما شکوفا گردد اما برای اینکه کارایی حافظه شما بهبود یابد باید توجه کنید که همانگونه که اعضا جسمی بدن انسان اگر حتی جنب وجوش طبیعی و معمولی خود را از دست بدهند و یا این جنب وجوش متوقف گردد موجب بی حالی و سستی می شود تا آنجا که گمان می رود او مریض است و نیاز به درمان دارد ، حافظه را هم اگر مدتی رها کرده و او را برای یاد سپاری های مختلف بکار نبرید ، کم کم حالت پویائی خود را از دست داده و انسان احساس می کند که حافظه او کارایی لازم را ندارد .پس می توانید با رعایت اصول بهبود حافظه، میزان کارایی حافظه خود را بالا ببرید .
● اصول بهبود حافظه عبارتنداز :
۱- اصل استفاده از حافظه
۲- اصل بهداشت حافظه
۳- اصل اولیه مطالعه
۴- اصل درک و یادگیری و یاد سپاری

مرور چیست؟
فرض کنید که فردی، مطلبی را به طور دقیق مطالعه کرده است.
سوال: آیا کار تمام شده است؟  قطعاً خیر!
– چرا؟
– به این دلیل که جایگاه درک مطلب بعد از خواندن دقیق، بستری متزلزل و غیرقابل اعتماد است.
این جایگاه در بهترین شرایط، تنها قابلیت نگهداری مطالب خوانده شده، حفظ شده و درک شده را تا ۲ روز دارد و پس از آن با یک افت سریع و تصاعدی، حذف مطالب آغاز می‌شود.
این جایگاه «حافظه کوتاه مدت»(1) نام دارد؛ حافظه‌ای مهم، اما موقت که در مطالعه باید به عنوان یک واسطه به آن نگریسته شود. واسطه‌ای که وظیفه انتقال داده‌های ورودی از طریق مطالعه را به حافظه بلندمدت، به عهده دارد.

● پس:
مکمل مطالعه دقیق هنر انتقال دادن مطالب خوانده شده به حافظه بلندمدت است. اساسی‌ترین راه در این زمینه نیز مرور است. (۳)
درست است که با خواندن دقیق و یادگیری اصولی و درک عمیق، ۹۰ درصد از راه مطالعه را می‌پیماییم؛ اما باید حواسمان باشد اگر ۱۰ درصد باقی مانده مسیر تا مقصد نهایی را ادامه ندهیم، عملاً به هدف نرسیده‌ایم و کل تلاش انجام شده، بیهوده و ابتر می‌شود. به بیان ساده، بیشتر آنچه را که در زمان مطالعه به دست آورده‌ایم، به راحتی بر باد می‌رود.

● مرور هدفمند و سازمان‌دهی شده:
اساسی‌ترین عامل حفظ مطالب خوانده شده است.
اطلاعات مهم حافظه کوتاه مدت را که هنگام مطالعه به دست آمده، به حافظه بلندمدت منتقل می‌نماید.
زمان پایداری مطالب خوانده شده را در حافظه افزایش می‌دهد.
قشر خاکستری مغز (کورتکس) را فعال می‌کند.
مرور در کدام مرحله مطالعه صورت می‌گیرد؟
مرور یکی از قسمتهای مهم مرحله بعد از مطالعه است؛ یعنی – بر اساس یک زمان‌بندی دقیق که بعداً اشاره خواهیم کرد- پس از اینکه خواندن، یادگیری و درک کامل صورت گرفت، مرور شروع می‌شود.
مرور، عامل یادگیری نیست؛ ولی یادآوری را تضمین می‌کند.

● چه چیزی را باید مرور کرد؟
اساساً در مرور، از یادداشت‌برداری‌هایی که هنگام مطالعه تهیه کرده‌ایم، استفاده می‌شود. البته می‌توان از روی منابع اصلی (کتاب، جزوه و… ) هم مرور کرد که این کار نیز مفید است؛ اما مرور هر قدر صحیح‌تر و دقیق‌تر انجام شود، تأثیر آن قدرتمندتر و عمیق‌تر خواهد بود.

● جایگاه مرور در فهم مطالب چیست؟
فهم، شامل دو سطح و مرحله است که پس از هم به صورت مرتب صورت می‌گیرد. سطح اول فهم، ورود و پایداری اطلاعات خوانده شده در حافظه بلندمدت است که هدف از آن، دسترسی ارادی به اطلاعات خونده شده در هر زمان است؛ مثلاً در زمان برگزاری امتحان یا مباحثه یا تدریس، ما نیاز به فراخوانی کامل اطلاعاتی داریم که قبلاً مطالعه کرده‌ایم.
فهم سطح اول، پیش‌نیاز فهم اصلی یعنی فهم سطح دوم است. هدف فهم سطح دوم، خلق است؛ یعنی اینکه بتوانیم از اطلاعات موجود در حافظه بلندمدت استفاده کرده و مطلب و مفهوم یا نظریه و فکر جدیدی را خلق کنیم.
حال به وظیفه مرور دقت کنید. مرور، وظیفه اجرای فهم سطح اول را بر عهده دارد؛ یعنی پایداری اطلاعات در حافظه بلندمدت.
از آنجایی که فهم سطح دوم بدون فهم سطح اول میسر نمی‌شود، مرور و جایگاه مرور در فهم مطلب، کاملاً روشن و مشخص می‌شود.

◊ مرور چگونه انجام می‌شود؟
مهم‌ترین عامل در چگونگی مرور، رعایت زمان‌بندی آن است. برای مثال، گیاهی تزیینی را تصور کنید که در گلدان زیبایی قرار دارد. آیا با یک آبیاری، ریشه‌های این گیاه می‌تواند برای همیشه از مخزن گلدان خود تغذیه کند؟
مطمئناً خیر؛ بلکه باید مثلاً هر ۳روز یک‌بار به این گیاه آب داده شود؛ زیرا با هر بار آبیاری، نفوذ آب درخاک تا ۳ روز می‌تواند جوابگوی گیاه باشد و اگر آبیاری مرتب صورت نگیرد، شاهد پژمردگی روز به روز آن گیاه زیبا خواهیم بود.
ذهن انسان هم نیاز به آبیاری منظم و مستمر دارد و با یک بار مطالعه، تا زمان بسیار اندکی ذهن می‌تواند از اطلاعات ورودی استفاده کند. اگر این اطلاعات ورودی را رها کنیم، پژمردگی ذهن و فراموشی مطالب، تنها نتیجه ممکن خواهد بود.
پس از گذشت ۲۴ ساعت از زمان مطالعه، ۷۰ درصد از محتوای خوانده شده فراموش می‌شود. این نقطه به قله فراموشی معروف است. پس حتماً باید مطالب خوانده شده را یک روز بعد از مطالعه، دوباره مرور کرد تا پایداری مطالب حفظ شود.
به جدول زیر دقت کنید:

نوع مرور شماره مرور زمان مرور مدت پایداری اطلاعات
الزامی ۱ ۱ روز پس از مطالعه ۱۰ روز
۲ ۱۰ روز بعد از مرور اول ۱ ماه
۳ ۱ ماه بعد از مرور دوم ۴ ماه
۴ ۴ ماه بعد از مرور سوم ۱ سال
اختیاری ۵ ۱ سال بعد از مرور چهارم ۲ سال
۶ ۲ سال بعد از مرور پنجم ۵ سال
۷ ۵ سال بعد از مرور ششم ۱۰ سال
۸ ۱۰ سال بعد از مرور هفتم ۲۰ سال
۹ ۲۰ سال بعد از مرور هشتم ۸۰ سال

در بخش مرور الزامی، چهار مرور منظم زمان‌بندی شده خواهیم داشت. مرور اول که یک روز پس از مطالعه خواهد بود، باعث می‌شود قشر خاکستری مغز فعال شود و محتوای مطالعه شده تا ۱۰ روز در حافظه دوام یابد. پس مرور دوم، ۱۰ روز بعد از مرور اول خواهد بود تا مطالب خوانده شده، به مدت یک ماه دیگر پایداری خود را حفظ نماید.
مرور سوم، یک ماه پس از مرور دوم و مرور چهارم، چهار ماه پس از مرور سوم خواهد بود. مرور چهارم باعث می‌شود یادآوری تمامی اطلاعات تا یک سال بعد از آن به راحتی انجام شود.
بخش مرور اختیاری، برای افرادی است که تمایل به استمرار طولانی مدت و پایداری همیشگی اطلاعات در حافظه بلندمدت خود را دارند.

تکنیک انباشتی تکراری
هرگاه قصد کردید مطالعه درس جدیدی را شروع کنید، حتماً در ابتدا دروس گذشته را سریع مرور کنید.
طبق تکنیک انباشتی تکراری، مطالعه دروس باید مانند غذاخوردن به صورت لقمه لقمه باشد تا حافظه انسان، لحظه به لحظه در وظیفه خود موفق‌تر و دقیق عمل کند.
البته زمان مرور دروس گذشته، همواره بسیار کوتاه است و از ۱۰ دقیقه تجاوز نمی‌کند. مرور باید سریع، دقیق و با هدف تداعی مطالب مطالعه شده گذشته انجام شود. این یک تکنیک عملی برای تداوم مرور است.
امام علی(علیه السلام) می‌فرمایند:
هر کس پی در پی دری را بزند و پافشاری کند، (در به رویش باز می‌شود) و داخل خواهد شد. (۴)

*******************************

چه کنیم تا مطالب مطالعه شده را فراموش نکنیم

گروهی از دنش آموزان از فراموش کردن آموخته های خود ویا از اینکه مطلب را در جلسه امتحان به یاد نمی آورند گلایه دارند.اگر شما جزء این دسته از دانش آموزان هستید نکات زیر می تواند به شما کمک نمائید تا دچار فراموشی نشوید.
بیشتر فراموشیهابدین علت است,مطلبی راکه خوانده ایدوارد حافظه بلند مدت شما نشده است یعنی درحقیقت گول حافظه کوتاه مدت راخورده اید.
اگر می خواهید چیزی را درست بیاموزید وفراموش نکنید:

۱ – موقع مطالعه تمرکز داشته باشید.

۲-تمرین وتکرار پس از مطالعه را فراموش نکنید.

۳-مطالب خوانده شده راحتما مرور کنید.

۴-به محتوی ذهن خود با خواندن مطالب مشابه پشت سر هم نظم بدهید.

۵-از علائم ونشانه ها برای یاد آوری مطالب استفاده کنید.
۶ – استفاده از قلم وکاغذ هنگام مطالعه جهت تمرکز حواس را فراموش نکنید.

****************************

چهل نکته مهم برای مطالعه

۱٫ طبق برنامه مدرسه،درسهای هر روز را همان روز مطالعه نمائید.
۲٫ هنگام مطالعه از روش نت برداری یا خلاصه نویسی استفاده کنید،به عبارتی یا مطالب مهم روی یک برگه یا در دفتری نوشته شود ویا اینکه در کتاب با مداد زیر آنها خط کشیده شود ویا با ماژیک مخصوص (فسفری)روی مطالب مهم علامت گذاری شود وطبق برنامه مرور شود.

۳٫ همیشه مدتی قبل از شروع امتحانات مطالب کتاب راتقسیم بندی نموده وطبق برنامه چون مطالب کم است سعی شود بخوبی آنها را یاد بگیرید.

۴٫ با توجه به اینکه در هر هفته می بایست کتابی مطالعه شود وبرای هر کتاب دو جلسه خواندن کامل ویک جلسه مرور در نظر گرفته شده است،خوب است که آن تقسیم بر دو شود ودر هر جلسه محدوده مورد نظر،طبق آنچه که در شماره دو گفته شد خوانده شود.

۵٫ خوب است که درجلسه های چهارم ویا پنجم هرکتاب،قبل از شروع کردن درس جدیدو بخش جدید،آموخته های قبلی مرور شود.

۶٫ برای مطالعه وکارهای خود،نظم وترتیب خاصی را در نظر بگیرید.هر روزی که کارها را برطبق برنامه انجام دادید وخوب بود،برای خود تشویقی در نظر بگیرید.مثلاً خوردن بستنی یا شیرینی یا هرفعالیت موردمورد علاقه ی دیگر،اما اگرکارها به هر دلیل از جمله تنبلی،ویا بی نظمی وبی هدفی انجام شد،برای خود تنبیهی در نظر بگیرید تا کارهاودرس،سرو سامان بگیرد.مثلاً:برای تببیه خود می توان از خوردن غذا یا میوه ی مورد علاقه یا تماشای فیلم ویا هرکار مورد علاقه و وقت گیر دیگر،خوداری کرد.

۷٫ سعی کنید ازهمان ابتدا خود را عادت وملزم به اجرای برنامه کنید.

۸٫ قبل از مطالعه وضو بگیرید ودرس را بانام ویاد خدا شروع کنید.

۹٫ موفقیت ها وپیشرفت های خود راهر چند اندک،در برگه یا دفترچه ای یاداشت کنید ودر موقع ناامیدی یا…آنها رامرور کنیدتابه آینده امیدوار شوید.

۱۰٫آن مطالبی را که یاد گرفته ایدخوب است که به دیگران یاد بدهید و اگر کسی نبود برای خود یا آینه یا هر فرد دیگری توضیح دهید.
«کسانی که با افکار خوب وعالی دمسازندهرگز تنهاوبی مونس نیستند.» ( سیدنی)

۱۱٫خود را به درس خواندن و آن چیزی که یاد می گیرید،تشویق کنیدو برای ارزش های خود ارزش قایل شویدوبرای حفظ آن کوشا باشید.
۱۲٫ .سعی نمایید که طرح «یاداشت همراه کتاب»را برای همه کتابهای خود اجرا کنید. به این صورت که یک برگه کاغذ سفید به ابعاد۹سانتیمتردر ۱۳سانتیمترآماده کرده وآن را در اولین صفحه کتاب خود بچسبانید و تمرینها،سوالهاو کارهایی را که برای یادگیری آن کتاب باید انجام دهید در آن بنویسید،تا فراموش نکنید.

«دل منطقی دارد که عقل از آن بیخبر است.» (پاسکال)

۱۳٫از آنجا که خواندن سوره ی قدر و آیهَ الکرسی نقش بسیار مهمی در یادگیری و موفقیت شما دارد،خوب است که پس از هرنماز وهمیشه این دو را تکرار و مرور کنید و به خدا توکل کنید.
۱۴٫هر موقع که خسته شدیدو دلتان گرفت وناامید از هر کار وزندگی شدید قران بخوانید وبه معنی آن توجه کنید.
۱۵٫علم را برای خود علم بخوانید،نه برای ثروت یا پز دادن بلکه برای دل خود بخوانید وعمل کنید.

۱۶ .مطمئن هستیم در کار ی که شروع کرده اید،موفق خواهید شد چون که با یاری خدا و علاقه به پیش می روید.

۱۷٫فرصتها و لحظه ها را به آسانی از دست ندهید،چرا که این فرصتها همیشه به وجود نیامده و نخواهند آمد. پس به قول شاعر:اکنون که در پیش توام دریاب،شاید که فردایی نباشد.

۱۸٫این عبارت را با خط خوش بنویسید ونصب العین خود قرار دهیدوعمل کنید :
«دانایی،توانایی است وخواستن،توانستن،پس بخوان تابتوانی»

۱۹٫برای اینکه در بین راه به خاطر خستگی ویا هر دلیل دیگر ناامید از ادامه راه نشوید،در اولین فرصت، انگیزه خود را در برگه ای یادداشت کنید وهر موقع که احساس کردید که درس خواندن فایده ای نداردآن انگیزه را که یاداشت کرده ایدمرورکرده تا دوباره جان تازه ای گرفته وبا نیرو ونشاط بیشتر کار را ادامه دهید.

«هیچ لباسی برازنده تر از تندرستی نیست.» حضرت علی(ع)

۲۰٫هر نکته یا سوالی که هنگام مطالعه ی هر درس با آن مواجه می شوید را دربرگه ای یا گوشه ای از کتاب یاداشت کنیدودر اولین فرصت آن را از کسی که می داند،بپرسید ویاد بگیرید.
۲۱٫برای یادگیری بعضی از دروس توضیحی و حفظی می توان از روش «بگو وگوش کن» استفاده کرد. به این صورت که مثلاً:شما چند صفحه ای از مطالب یا کتاب را می خوانید ،سپس آنچه را که فهمیدید،برای یک دستگاه ضبط صوت که روشن است ودر آن نوار کاست هم قرار دارد،توضیح داده،پس از آن،آنچه را که گفته اید گوش می کنید. با این کار هم مطالب را خوب یاد می گیرید وهم اینکه پی به مشکلات خود ونقاط ضعف خود می بریدو برای از بین بردن ضعفها تلاش بیشتری می کنید .
«شکست باید انرژی خفته را بیدار کند.» (رومن رولان)
۲۲٫برای یادگیری فرمولها ونکات مهم می توانید از روش« نبین واز برکن»استفاده کنید.به این صورت که ابتدا آن فرمول یا نکته مهمی یا عبارتی راکه می خواهید از بر کنید در برگه ای نوشته وبه مدت یک تا دو دقیقه به آن خوب نگاه کنید.سپس چشمهای خود را بسته وبا دستهای خالی بدون خودکار ومداد آنرا روی هوا بنویسید . با این روش همه مطالب مهم بطور مستقیم وارد حافظه بلند مدت شده و خیلی دیر فراموش می کنید.در روزهای بعد اگر آن مطلب را فراموش کردید به آن نگاه کنیدوبه همان صورت یاد شده تمرین وتکرار کنید تا برای همیشه سبز شود وهرگز آنرا فراموش نکنید.

۲۳٫روش G5روشی دیگر برای یادگیری است وآن به این صورت است که مطالبی را که خلاصه کرده ونت برداری کرده ایدبه صورت سوال وجواب در آورید ودربرگه های کوچکی«فیش های مخصوص»یاداشت کرده وآنها رادر معرض دیدخودقرار دهید.مثلاً:یک گیره ی لباس درکنارآینه ایکه روز به آن نگاه می کنید،نصب کنیدوهر چندروزیکبارمطالب آنراعوض کنیدوزمانیکه چشمتان به این مطالب افتادآنها رامرورکنیدتاهرگزآنهارافراموش نکنید.

« تندرستی در کم خوراکی و گرسنگی است.» حضرت علی (ع)

۲۴٫روش «اداره فکرویادگیری مادام العمر»روشی دیگر برای یادگیری است.به این صورت که شما می توانید بعضی ازصفحه های کتاب یا نکات خلاصه شده خود را در مکانهایی که حتی لحظات کمی نیز در آنجا حضور دارید مانند…به گیره نصب کنیدودر مدت کوتاهی که در آنجا هستید،آنها رامرور کرده ویادبگیرید.

۲۵٫همه این روشها آزمایش شده است وامتحان خود را پس داده اندوجزو مهمترین روشهای یادگیری هستندکه همه ی این هابه تلاش مستمروکوشش پیوسته شما را بستگی دارد پس سعی کنیدهمواره ازیک یادو روش ذکر شده استفاده کنیدومطمئن باشیدکه موفق خواهید شد.

۲۶٫خودتان راباورکنید.یعنی اینکه باور کنیدکه می توانید.مگرشمااز دیگران چه کم دارید؟اراده وتصمیم موفقیت که دارید،پس چرااز آن به خوبی استفاده نکنید؟

۲۷٫نمونه سوالهای امتحانی سالهای گذشته راپیدا کنید پاسخ آنها راهم پیدا کرده وبنویسیدویادبگیرید،چراکه حداقل ۴۰درصدسوالها از سوالهای سال گذشته است ودیگر این که شما بانمونه سوال هاآشنا می شوید که هنگام مطالعه چه قسمت هایی را بیشتر مطالعه کنید ونکات مهم کدام قسمتها هستند.

۲۸٫برنامه درسی شبکه ی آموزشی تلویزیون راپیدا وبررسی کنیدوببینیدکه درسهای موردنظرشمارا درچه ساعاتی پخش می شود.آن را خوب نگاه کنید حتی اگرمربوط به دوره راهنمایی باشد.بدون شک مفیدفایده واقع خواهدشد.(کلاس خصوصی رایگان)

۲۹٫از فیلم های آموزشی که درباره ی درس هایی همچون ریاضی،عربی،زبان،دینی وقرآن فلسفه ومنطق و…که موجود می باشد استفاده کنید.

۳۰٫درس جغرافی را با نقشه یاد بگیریدواز نقشه های گنگ استفاده کنید تا مطالب بخوبی در ذهن شما جاسازی شود.

۳۱٫در جلسه امتحان تا آخرین لحظه بنشینید وخوب هم فکر کنید چرا که به قول معروف از این ستون تا آن ستون فرج است.

«هر روز چنان زندگی کن که گویی عمری جاودان داری» (مارسوس)

۳۲٫پاسخ همه سوالات را دربرگه امتحانی بنویسید وهیچ سوالی را بدون پاسخ نگذارید.هرچندکه اشتباه پاسخ بدهیدچرا که همین پاسخ شما از بی هیچی بهتر است.اگر هم ندانستید که چه بنویسیدهمان سوال را دوباره تکرار کنید ودر باره کلمه های سوال توضیح دهید.

۳۳٫سعی کنید از همین آغاز،خودتان را طوری عادت دهیدکه درس خواندن ومطالعه بهترین تفریح وسرگرمی باشد وبا آن خستگی های روزانه تان را ازبین ببرد.

۳۴٫«کتاب»بهترین دوست شما باشدو هرجا که می رویدتنها نرویداورا هم با خود به مهمانی ها ومحل کار و…ببرید وبه جای وقت تلف کردن با این و آن با کتاب صحبت ومشورت کنید.این کارشدنی است از فلش کارت وکتابهای کوچک جیبی می توانید استفاده کنید.

۳۵٫«کینه ای از هیچ کس به دل نگیرید»دل دریایی داشته باشیدوهمه راببخشید.چراکه گذشت ومردانگی خصلت مردان بزرگ است.

«ساده ترین درس زندگی این است:هرگز کسی رامیازار»
(ژان ژاک روسو)
۳۶.همچون گذشته وهمیشه،در کارهایتان صداقت داشته باشیدتا موفق شوید.چرا که صداقت وراستی بزرگترین سرمایه است که ما رابه موفقیت وخوشبختی می رساند.

۳۷٫در زندگانی کاری و درسی که دارید،به فکردیگران نیز باشید وبه آنهاکمک کنید تا دیگران نیز به فکر شما باشندوبه شما کمک کنند،یعنی این که هرجا که هستید وبه هرجا که رسیدید،خدمت خدا وخلق خدا را فراموش نکنید.

۳۸٫گویند چو با مانشینی ما شوی،با گل نشینی گل شوی،باخار نشینی خار شوی. پس هر کس که نشست وبرخاست کنی؛مثال همان می شوی.پس خوب است که در زندگی با آدم های خوب واهل علم نشست و بر خاست کنید تا شما نیز جزو خوشبخت ترین هاوبهترین هاشوید.

۳۹٫همواره از کسی که از اوعلم می آموزید،تشکر وسپاسگذاری کنید تا اونیز بتواند از آنچه که می داند،بهترینش را دراختیارتان بگذارد.

۴۰٫آخرین ومهمترین نکته در یادگیری علم ودانش این که:خدارا هرگز فراموش نکنیدو هر کاری راکه می خواهیدآغاز کنیدبا نام ویاد خداباشدتاخداوندشما را در ادامه ی راه یادگیری بهتر یاری می کند.خدای رانیزشاکروسپاسگذارباشیدچراکه:شکر نعمت نعمتت افزون کند.

 روش های مطالعه در دنیا

فهرست مطالب

چطور و چگونه درس ها و کتاب هایمان را درست بخوانیم

بدون مقدمه شروع به کتاب خواندن کنیم روشی کاملا غلط است. با انجام کارهای کوچکی می‌توانیم میزان بهره وری خود را افزایش دهیم و از کتاب خواندن خود نهایت لذت را ببریم. روش مطالعه درست و اصولی باعث می‌شود که:

• میزان خستگی در مطالعه کاهش چشم گیری داشته باشد.
• از مطالعه کردن لذت ببریم.
• ماندگاری اطلاعات در ذهن بیشتر می‌شود.
• با سرعت و کیفیت بیشتری کتاب را تمام کنیم و دیگر فراموش نکنیم

اما چرا یادگیری و مطالعه مهم است؟

همه ما می‌دانیم که کتاب‌ها می‌توانند زندگی ما را تغییر دهند. بنابراین روش مطالعه صحیح بسیار مهم است. فردی به نام تام کرلی یک تحقیق خیلی جالب انجام داد. او تحقیقات خود را روی 200 نفر از افراد موفق جهان که خیلی ثروتمند بودند، انجام داد.

86 درصد از این افراد روزانه یک ساعت مشغول به مطالعه کتاب بودند. کتاب‌ها باعث می‌شوند که ما در جنبه‌های مختلف زندگی رشد کنیم. برای زندگی بهتر باید سعی کنیم عادت کتاب خوانی را در سبک زندگی خود اجرا کنیم. هم‌چنین باید روش مطالعه موثری داشته باشیم که از مطالعه کتاب نهایت استفاده را ببریم.

بهترین روش مطالعه در دنیا

روش‌ های گوناگون خوبی برای مطالعه وجود دارد. اما روش مطالعه کتاب برای دانشگاه‌های برتر دنیا اهمیت بیشتری دارد. آن‌ها سعی می‌کنند دنبال بهترین روش های یادگیری برای دانشجوهایشان باشند. بنابراین تحقیقات زیادی در این راستا صورت گرفته است. قصد دارم شما را با بهترین روش های مطالعه در دنیا که مناسب برای فرهنگ کشورمان هم هست، آشنا کنم.

قبل از آن می‌خواهم قسمت داستان‌های بهارمن را به شما یک توضیح مختصر دهم. تا به الان مخاطبان سایت بهارمن بیش‌از 200 داستان موفقیت را برای ما ارسال کردند. شما هم می‌توانید داستان‌های خود را در سایت ما برای هزاران نفر به اشتراک بگذارید. متن زیر شروع یکی از داستان‌های شماست.

گام اول روش مطالعه چیست؟

اولین گام بهترین روش مطالعه صحیح این است که حال خودمان را خوب کنیم. احساس ما میزان یادگیری ما را مشخص می‌کند. بنابراین قبل از هر کاری سطح شادی خودمان را افزایش میدهیم. شما در این مرحله باید به گونه‌ای حال خودتان را خوب کنید که بسیار راحت و کم‌خرج و بدون دردسر احساس شادی کنید. مثلا برای احساس خوب می‌توانیم یک موزیک شاد و دوست داشتنی گوش دهیم. با خودمان جلوی آینه حرف‌های مثبت بزنیم و ده‌ها روش دیگر که شما باید بهترین آن را نسبت به شخصیت خود پیدا کنید.

گام دوم روش مطالعه برای افزایش یادگیری هنگام مطالعه

گام دوم روش مطالعه به شما کمک بزرگی می‌کند. در این مرحله متوجه می‌شوید که کدام بخش‌های کتاب از همه مهم‌تر است. اینکه شما باید کجا توجه و دقت بیشتری داشته باشید و کجا باید سریع‌تر عبور کنید. دقیقا مثل این می‌ماند که شما با یک نقشه وارد یک شهر شوید و بدانید دقیقا چه مسیر‌هایی را می‌خواهید عبور کنید. اما فرض کنید شما برای ورود به شهر هیچ نقشه‌ای ندارید. مسلماً دل‌زده می‌شوید و انگیزه شما کاهش می‌یابد.

به طور خلاصه می‌خواهیم در گام دوم روش مطالعه به یک درک کلی از کتاب برسیم. شما در این مرحله باید کتاب خود را در مدت 5 تا 7 دقیقه مطالعه کنید. در انتها باید موضوعات مهمی را از آن متوجه شده باشید و بتوانید به فرد دیگری توضیح مختصری دهید.

گام سوم روش مطالعه برای افزایش یادگیری هنگام مطالعه

در سومین گام روش مطالعه شما باید سوال‌های کتاب را مطالعه کنید. تا به حال فکر کردید که چرا در کتاب‌های درسی سوال وجود دارد؟ رسیدن به جواب های سوالات هدف نویسنده کتاب است. اگر سوال‌ها را بخوانید قلاب ذهنی برای شما ایجاد می‌شود و موضوعات را بهتر درک خواهید کرد.

اگر کتابی که می‌خواهید مطالعه کنید که سوالی نداشت، خودتان برای آن کتاب سوال طرح کنید و بعد از آن شروع به مطالعه کنید. با همین راهکار ساده متوجه می‌شوید که هنگام مطالعه متن درک بیشتری دارید. بنابراین از شما می‌خواهم گام سوم را جدی بگیرید.

گام چهارم روش مطالعه برای افزایش یادگیری هنگام مطالعه

در این گام شروع به مطالعه می‌کنیم اما به روشی بهتر از روش قبلی که انجام می‌دادیم. شما باید کتاب را به روش تندخوانی مطالعه کنید. شما می‌توانید با سرعت بیشتری مطالعه کنید و درک بیشتری هم داشته باشید. از این به بعد مطالعه شما باید به روش تندخوانی انجام شود.

گام پنجم روش مطالعه برای افزایش یادگیری هنگام مطالعه

در پنجمین گام ما باید کتابی که خواندیم را خلاصه نویسی کنیم. اما باید بدانید که خلاصه‌نویسی که در مدرسه یاد گرفته‌ایم سال‌هاست که منسوخ شده است. شما باید به روش نقشه ذهنی خلاصه نویسی کنید. نقشه ذهنی کمک می‌کند محتوای هر کتابی را در یک صفحه خلاصه نویسی کنیم.

برای مطالعه مقاله نقشه ذهنی، کلیک کنید.

گام ششم روش مطالعه برای افزایش یادگیری هنگام مطالعه

در ششمین گام روش مطالعه ما باید زمان‌بندی مرور را برای خود مشخص کنیم. هر چیزی که مرور نشود برای مغز بی‌اهمیت به حساب می‌آید و آن را حذف می‌کند. بنابراین شما باید مرور کنید. اما چگونه مرور کنیم؟ شما باید قبل از 24 ساعت، دو روز بعد، چهار روز بعد، هشت روز، شانزده روز، سی‌و دو روز و شصت‌و چهار روز بعد مرور کنید. این تکنیک مطالعه به شما کمک می‌کند تا اطلاعات را از حافظه کوتاه مدت به حافظه بلند مدت انتقال دهید.

تکنیک‌ های مطالعه

کتاب نخواندن افراد دلایل مختلفی دارد. یکی از دلایلی که کتاب نمی‌خوانیم این است که نمی‌دانیم چطور باید مطالعه کنیم.

معمولا بخاطر نداشتن اطلاعات و مهارت های لازم  از مطالعه خود لذتی نمی‌بریم. بنابراین به چندین تکنیک دیگر می‌پردازیم.

قبل از مطالعه چه کار کنیم؟

تا به حال نکات خوبی د مورد افزایش یادگیری هنگام مطالعه یاد گرفتیم اما قبل از شروع مطالعه هم باید اقداماتی انجام دهیم. در ابتدا چرایی مطالعه را برای خودتان مشخص کنید. اگر نمی‌دانید برای چه چیزی دارید مطالعه می‌کنید و چه هدفی از کتاب خواندن دارید؛ چرا کتاب می‌خوانید؟

هدفگذاری در مطالعه باعث می‌شود، نکات مهم و ارزشمند را بیشتر درک کنیم و هنگام کتاب خواندن از دقت بیشتری برخوردار باشیم. پس لطفاً قبل از کتاب خواندن مشخص کنید که این کتاب باید چه تاثیراتی روی من، در حوزه های مختلف شامل اخلاق، شخصیت،علم، درآمد و… بگذارد.!

فنون مطالعه آسان

برای این که لذت بیشتری در حین مطالعه داشته باشیم به خودتان بگویید: من هیچی بلد نیستم. یعنی آگاهی خود را ضرب‌ِ صفر کنید. یکی از مشکلات بزرگ افراد، مخصوصا ما ایرانی‌ها این است که فکر می‌کنیم همه چیز را می‌دانیم؛ این کاملا اشتباه است. مرض همه چیز دانی نداشته باشیم. زمانی که یک نکته یاد میگیریم خودمان را تشویق کنیم و شکرگزاری کنیم به خاطر یک ایده خوب یا یک جمله خوب که یاد گرفتیم. تصمیم بگیریم که آن ایده‌ها را در زندگی خود پیاده سازی و اجرا کنیم.

چگونه از مطالعه لذت ببریم؟

لذت بردن از هر چیزی اکتسابی هست، پس خودتان را به خاطر بدست آوردن نکته‌ای که از کتاب آموختید، تشویق کنید (می‌توانید از جملاتی چون هورااا، دمم گرم، آخ جونمی جون و… استفاده کنید). از نویسنده آن کتاب که به شما این نکته را آموخت تشکر کنید. به ارزشی که کتاب خواندن به شما میدهد توجه کنید. همچنین یادتان باشد که برای کتاب‌های حفظی روش های حفظ کردن سریع گوناگونی وجود دارد.

در نظر بگیرید با اجرای نکته‌ای که از کتاب آموختید تا چه اندازه می‌توانید زندگی خود را بهتر کنید. در زندگی خود چه رفتار و چه اخلاقی را تغییر یا اضافه کنید. با راهکارهای ساده‌ای می‌توانیم یادگیری خود را در مطالعه چندین برابر بیشتر کنیم و از آن لذت ببریم.

بهترین زمان برای کتاب خواندن چه زمانی است؟

همه انسان‌ها ساعت زیستی مختلفی دارند. این که بخواهیم برای شما نسخه‌ای تجویز کنیم کار اشتباهی است. اطلاعاتی به شما مید‌هم که خودتان بتوانید برای خود بهترین نسخه را بنویسید. 80 درصد افراد صبح‌ها انرژی بیشتری دارند. این انرژی بیشتر به ما کمک می‌کند تا با حال خوب شروع به مطالعه کنیم. 20 درصد افراد بعد از ساعت 9 شب انرژی زیادی می‌گیرند و می‌توانند کارهای مهم خود را انجام دهند. ساعت زیستی شما چه زمانی است؟

لذت کتاب خوانی در بهترین زمان

یکی از دستاورد‌های افزایش یادگیری هنگام مطالعه، لذت بردن از مطالعه است. لطفا به رفتار خود در طول روز فکر کنید. تفکر کنید که در چه زمانی بیشترین انرژی را دارید. همان زمان بهترین زمان برای مطالعه شما است. زمانی که انرژی بیشتری داشته باشید می‌توانید به روش یادگیری مغز محور نزدیک شوید. پس یکی از مواردی که شما باید به عنوان یک مدرس برای خود اجرا کنید این است که مطالعه و یادگیری را زمانی آغاز کنید که بیشترین انرژی را دارید.

روشی کوچک برای یادگیری مغز محور

حتما زمان مطالعه را برای خودتان مشخص کنید. یعنی این که تا چه زمانی برای مطالعه می‌خواهید وقت بگذارید. زمان مطالعه و یادگیری خود را مشخص کنید.

هم‌چنین انرژی و ذهنیت خودتان را برای مقداری که مشخص کرده‌اید، آماده کنید. تحت هر شرایطی متعهد باشید و به ایستگاه آخر برسید. اگر محتوای کتاب شما زیاد است بخش کوچکی از آن را انتخاب کنید. هدف شما این باشد که حتی آن بخش کوتاه را مطالعه کنید.

تکامل را به معنای واقعی جدی بگیرید.

بیشتر از دو سال پیش من (امیرحسین حامدی) این مقاله را نوشتم. متن‌های بالا را تا حدودی ویرایش کردم. در هنگام آپدیت این محتوا متوجه شدم که الان تا چه اندازه رشد کردم. خواستم باقیمانده این متن را به همان حالت گذشته رها کنم و فقط تغییرات کوچکی در آن اجرا کنم. این کار من دو دلیل اصلی دارد. مورد اول به مخاطبین عزیزم این مقاله را نشان دهم و بگویم که در مسیر بهتر می‌شویم.

سعی کنیم کامل‌گرایی را تا حد زیادی از بین ببریم. دلیل دوم کار من این هست که به خودم یادآوری کنم که نیاز نیست از ابتدا بهترین باشم. امیدوارم که از باقیمانده این متن لذت ببرید و از این قسمت درس بزرگی گرفته باشید. ادامه دهید…

یعنی این رو باید به خاطر داشته باشید که زمان یا صفحه ای که مشخص کردید رو به اتمام برسانید. چون در غیر این صورت مغز شما عادت میکند که هر بار کتابی را شروع کردی به مطالعه و نیمه کاره رها کنی.

درباره مطالعه بیشتر بدانید

نیمه تمام گذاشتن کتاب ها باعث می‌شود مغز در هر بار که کتاب خوندن رو شروع کردی حس و حالی را در شما ایجاد کند که این مطالعه را رها کنید. چون مغز انسان 101 مکانیزم دارد که هر موقع شما بخواهید از ناحیه امن تان بیرون بیاید و به سمت رشد و موفقیت بروید، جلوی شما را می گیرد. این برای همه افراد صدق می‌کند پس ما باید اراده کافی برای یک شروع عالی را داشته باشیم.

چگونه سرعت مطالعه خود را اندازه بگیریم

شما باید سرعت مطالعه خود را اندازه گیری کنید. و باید بدانید که در هفته اول و هفته دوم چه تعداد کلمه مطالعه کردید؟ این اندازه گیری را در این فرمول اجرا کنید.

باید تعداد لغاتی که در یک صفحه وجود دارد را تقسیم بر تعداد خطوط آن صفحه کنید و میانگین مورد نظر را به دست آورید. زمانی که سرعت مطالعه شما بالا رفت، به مطالعه کردن علاقه مندتر میشوید و تبدیل به یک عادت روزانه میشود. احتمالا برای شما سخت باشد که تعداد کلمات کتاب های خود را حساب کنید. برای همین بهارمن در مقاله آموزش تندخوانی برای شما این کار را انجام داده است تا دیگر نخواهید تعداد کلامات کتاب‌های خود را حساب کنید.

مطالعه موردی

نکته مهم این است که هیچ زمان کتابی را نیمه‌کاره رها نکنید و به عنوان مثال بخشی از کتاب را خوانده باشید و بروید سراغ کتاب بعدی این کار کاملاً کار اشتباهی است. بهترین روش این است که شما یک کتاب را تا انتها بخوانید، سپس مواردی که از آن یاد گرفتید را در زندگی خود پیاده سازی کنید و بعد از آن به مطالعه کتاب دیگری مشغول شوید.

افزایش یادگیری هنگام مطالعه برای کنکور و امتحان

مغز انسان تنوع را دوست دارد و اگر ما در یک طیف از کتاب خواندن باشی مغز شما کلافه و خسته می شود. بهترین روش این است که بعد از هر مدت تم های گوناگونی را مطالعه کنیم، یعنی اگر دائماً کتابهای موفقیت مطالعه میکنید بعد از یکماه محتوای یادگیری خود را تغییر داده و به سراغ کتاب های اقتصادی، تاریخی، داستانی، علمی و… بروید و بعد از مدتی دوباره به سراغ کتاب های موفقیت یا هر نوع کتاب دیگری بروید.

یک سوال خیلی مهم از شما دارم! در طول چه مقدار استرس دارید؟ آیا همین الان که در حال مطالعه این مطلب هستید، عضلات پا و کمر خود را سفت یا منقبض کرده‌اید؟ دندان‌هایتان را به هم فشار می‌دهید یا اخم‌های شما در هم گره خورده است؟

اگر چنین مسائلی را دارید، یعنی استرس مزمن دارید. استرس، کیفیت یادگیری را تا حد زیادی کاهش می‌دهد و خیلی خوب می‌شود اگر در گام‌های روش مطالعه ما بتوانیم با آرامش و حال خوب مطالعه کنیم. بنابراین اگر مشکلاتی که گفته شد را دارید پیشنهاد می‌کنم مقاله مدیریت و درمان استرس بهارمن را مطالعه کنید.

روش های صحیح مطالعه برای دانشجویان و دانش‌آموزان

سعی کنید بیشتر از چهار نوع کتاب در یک روز مطالعه نکنید. چون مغز شما محتواهای آموزشی را دسته‌بندی می‌کند. اگر تعداد کتاب‌هایی که خواندید زیاد باشد مغز شما نمی‌تواند به خوبی این کار را انجام دهد.

یکی از بهترین کارها بعد از مطالعه خوابیدن و ایجاد خواب مصنوعی می باشد اگر شما این موضوع را رعایت کنید محتوای آموزشی در مغز شما چندین بار تکرار می‌شود. خواب مصنوعی یعنی اینکه بعد از هر مدت زمانی بعد از مطالعه استراحتی انجام دهید و به صورت خوابیده چشم‌های خود را بسته و به محتوای آموخته شده فکر کنید.

یه چیزی که جالبه اینه که مغز انسان شب‌ها نمی خوابد و فعالیت دارد. فعالیت مغز در شب به قسمت ناخودآگاه بر می‌گردد و به چیزی که قبل از خواب شما به آن فکر کردید کاوش می کند. مغز این کار را بارها و بارها تکرار میکند. یکی از کارهایی که می‌توانید برای از بین بردن فراموشی یا یادگیری بدون فراموشی انجام دهید این است که شبها هنگام خواب محتوای فرا گرفته شده را مرور کنید.

فواید مطالعه در خواب

یه تحقیق خیلی فوق‌العاده دانشمندان انجام دادند. به این صورت که یک فرد را که به دستگاه fmar مجهز بود، مورد آزمایش قرار دادند و تعداد سوال ریاضی از او پرسیدند، دستگاه fmar خونرسانی به نیمکره چپ مغز را نشان میداد.

دانشمندان همین گونه که سوالات ریاضی می پرسیدند، داروی بیهوشی به فرد تزریق کردند و دانشمندان متوجه شدند که نیمکره چپ تا زمان هوشیاری درگیر محتوای ریاضی می باشد و ما از کاربرد این تحقیق می توانیم در یادگیری و آموزش های خودمون استفاده کنیم.

در این مطلب متوجه شدید روش مطالعه سریع و دقیق، آسان و کاربردی را متوجه شدید. روش مطالعه دانشمندان در حال حاضر به همین شکل است. یادتان نرود که باید از چه روشی استفاده کنید. باید طبق اولویت، حال خودتان را خوب کنید. به درک کلی از کتاب برسید، سوال‌ها را مطالعه کنید. در گام چهارم به روش تندخوانی مطالعه می‌کنیم. نقشه ذهنی و زمان بندی مرور هم انجام می‌دهیم. اگر شما دانش آموز هستید از همین روش مطالعه برای کنکور و درس استفاده کنید، مطمئن باشید که بهترین نتیجه را می‌گیرید.

روشهای مرور کردن مطالب

هر چیزی که خوانده اید را مرور کنید تا مطمئن شوید که آن را به خاطر می سپارید!

تا به حال برایتان اتفاق افتاده که چند هفته بعد از گذراندن یک دوره آموزشی، خواندن یک کتاب مربوط به کسب و کار یا بعد از یادگیری طرز استفاده از یک سیستم جدید، هیچ یک از چیزهایی که یاد گرفته اید یا خوانده اید را به خاطر نیاورید؟

اگر اینطور است، باید بدانید که دلیل این اتفاق عدم کار کردن روی دانش و اطلاعات جدیدتان است که باعث می شود خیلی زود مواردی که یاد گرفته اید را از یاد ببرید. اکثر چیزهایی که ما یاد می گیریم باید چند بار تکرار شوند تا کاملا در ذهنمان ثابت بشوند؛ بنابر این اگر می خواهید مطالبی که یاد گرفته اید برای طولانی مدت در ذهنتان بمانند باید به طور منظم آنها را مرور و حافظه تان را هم تقویت کنید.

در این مقاله ما قصد داریم روش ها و استراتژی های مختلف را برای مرور و استفاده مجدد از مطالب بررسی کنیم تا بفهمیم چطور می توانیم اطلاعات و مطالب گوناگون را برای مدت طولانی در ذهن نگه داریم.

چرا باید مطالب را مرور کنیم؟

بهترین زمانی که ما می توانیم چیزهای مختلف را به یاد بیاوریم بلافاصله بعد از خواندن، شنیدن و یا تماشای آنهاست؛ اما با گذشت زمان این اطلاعات در ذهنمان کمرنگ و کمرنگ تر می شوند.

برای همین است که مرور مرتب اطلاعات و مطالب بسیار مهم است. این کار به ما امکان می دهد تا مطالب و مهارت های جدید را از حافظه کوتاه مدتمان به حافظه بلند مدت منتقل کنیم و بعد آنها را در این قسمت نگه داریم. هر چه اطلاعات و مطالبی که یاد می گیریم پیچیده تر و سخت تر باشند برای به خاطر سپردنشان هم تلاش بیشتری باید بکنیم.

توجه داشته باشید که: مرور اطلاعات مرحله آخر فرایند SQ3R ( مخفف بررسی، سوال کردن، خواندن، به خاطر آوردن و مرور کردن) است. این مراحل روشی قدرتمند برای به خاطر سپردن جزئیات کلیدی و برای درگیر شدن در اطلاعات به شکل کارآمدتر و موثرتر است.

روش های مرور مطالب چیست؟

روش ها یا استراتژی های مرور مطالب تکنیک هایی هستند که برای استفاده مجدد و یا بخاطر آوردن اطلاعاتی قبلا یاد گرفته ایم به کار گرفته می شوند، به گونه ای که این اطلاعات را در ذهن تازه نگه دارند. این تکنیک ها به ویژه وقتی در حال یادگیری مطالب جدید برای یک هدف خاص مثل شرکت در امتحان یا ارزیابی خودتان هستید بسیار ارزشمند هستند.

این استراتژی ها می توانند برای به یاد آوردن اطلاعات به طور کلی مفید باشند؛ مثلا وقتی می خواهید نام افراد مختلف را به خاطر بسپارید یا وقتی که باید سیستم یا فرآیند جدیدی یاد بگیرید می توانید از این راهکارها استفاده کنید.

انتخاب هر یک از روش های مرور مطالب که در بخش زیر به آنها می پردازیم به اهمیت اطلاعات و مطالب و اینکه یادگیری آنها چقدر سخت است بستگی دارد. علاوه بر این موقع انتخاب این روش ها باید مهارت ها و ترجیحات خودتان به عنوان یادگیرنده را هم در نظر بگیرید تا بتوانید بهترین رویکرد را انتخاب کنید.

چگونه به طور موثر مطالب را مرور کنیم؟

برای مرور و به یاد آوردن هرچه مؤثرتر اطلاعات و مطالب، از این 7 روش مفید استفاده کنید:

1- مطالب را فورا مرور کنید

به محض اینکه مطلب یا اطلاعات جدیدی یاد گرفتید چند دقیقه زمان برای مرور کردن آنها صرف کنید. دوباره به مطالب نگاه کنید و موارد جدید را به یادداشت های قبلی تان اضافه کنید. علاوه بر این می توانید هر نکته کلیدی موجود در مطلب را با صدای بلند برای خودتان توضیح بدهید.

این مرور اولیه روش خوبیست برای اینکه مطمئن شوید کل مطلب را فهمیده و درک کرده اید. از طرف دیگر با این کار دیگر لازم نیست دفعه بعد که مطلب را مرور می کنید دوباره و دوباره آن را از اول بفهمید و زمان زیادی صرفش کنید.

نکته: هنگام خواندن مطالب سعی کنید فقط از یک استراتژی و روش خواندن استفاده کنید تا روند خواندنتان کارآمدتر شود. اگر به تازگی خواندن یک فصل از یک کتاب تجاری را به پایان رسانده اید، کمی برای مرور سرفصل های هر بخش کتاب و نتیجه گیری آنها وقت بگذارید. این کار به شما کمک می کند تا چیزی که یاد گرفته اید را در ذهنتان ثابت کنید.

2- برای مرورهای بعدی برنامه ریزی کنید

یادتان باشد انتقال اطلاعات به حافظه بلند مدت به تلاش و تکرار نیاز دارد؛ بنابراین مرور دوباره مطالب بسیار ضروری است، در غیر این صورت جزئیات اصلی به ناچار از ذهنتان پاک می شوند.

هرمان ابینگهاوس (Hermann Ebbinghaus) روانشناس و متخصص امور حافظه و همینطور کاشف معروفترین “منحنی فراموشی”، نشان می دهد که اطلاعات با چه سرعتی از ذهن پاک می شوند، مگر اینکه آنها را مرور کنید. تحقیقات ابینگهاوس همچنین نشان می دهند هر بار که مطالب را مرور می کنید می توانید فاصله مرور بعدی تان را بیشتر و طولانی تر کنید.

سعی کنید مطالبی که یاد گرفته اید را در فواصل منظم مرور کنید؛ مثلا اگر امروز مطلب را خواندید یکی دو روز بعد آن را مرور کنید. بعد برنامه مرورهای بعدی را برای یک هفته، دو هفته، یک ماه و فواصل بیشتر برنامه ریزی کنید.

در اینجا سازماندهی نقش بسیار مهمی ایفا می کند. سعی کنید با افزودن برنامه مرورتان به لیست کارهای روزانه تان برای این کارتان هم زمان بندی کنید. در تقویم یا در تلفن همراهتان یادآور تنظیم کنید تا نوبت بعدی مرورتان را به شما اطلاع بدهد.

3- خودتان را آزمایش کنید

هر بار که مطلبی را مرور می کنید از یک عنصر آزمایش کردن هم استفاده کنید. این مساله باعث می شود مشکلاتی که در فهم مطلب دارید برطرف شوند، زمینه های کلیدی که باید روی آنها تمرکز کنید برجسته شوند و میزان یادگیری تان افزایش پیدا کند.

به عنوان مثال، می توانید بدون نگاه کردن به مطلب اصلی قسمت هایی از آن را بنویسید یا از حفظ بگویید. از این گذشته، می توانید از دوست یا همکارتان بخواهید در مورد آن مطلب سوالاتی از شما بپرسند تا متوجه شوید چقدر چیزی که خوانده اید را به یاد دارید.

روش دیگری که می توانید از آن برای آزمودن خودتان استفاده کنید نرم افزارهای تست زنی است؛ مثلا برنامه Quizlet به شما اجازه می دهد تا به سوالات مختلف در زمینه های مختلف پاسخ بدهید یا تست مخصوص به خودتان را طراحی کنید. برنامه FlashCards + نیز یکی دیگر از اپلیکیشن های مفید است که به شما امکان می دهد از طریق کارت های مختلف و بررسی هر کدامشان، مطالبی که قبلا یاد گرفته اید را در ذهنتان ثابت کنید. برنامه دیگری که باید به آن اشاره کنیم Studystack است. این برنامه هم از طریق انجام بازی های مختلف با یادداشت هایی که برای مرور کردن تهیه کرده اید به شما کمک می کند.

4- یادداشت هایتان را مرور کنید

به جای اینکه فقط یادداشت بنویسید و امیدوار باشید که مطالب در ذهنتان باقی می مانند، دست به کار شوید و آنها را مرور کنید! در هر بار مرور یادداشت ها می توانید جملات و قسمت های جدیدی نیز به آنها اضافه کنید. این کار روشی عالی برای تازه و به روز نگه داشتن اطلاعات در ذهن است.

می توانید مرور یادداشت ها را خیلی سریع و با مرور کردن کلمات کلیدی و قسمت های بولت دار متن انجام بدهید. اگر می خواهید یادداشت هایتان را عمیق تر مرور کنید می توانید از نمودارهای مختلف یا نقشه ذهنی (Mind Map) استفاده کنید. برای این کار باید از ماکرهای رنگی مختلف برای بخش های مختلف متن استفاده کنید. این کار به شما کمک می کند تا مروری کلی روی موضوع و نکات کلیدی مطلب داشته باشید.

حتما بخوانید: 30 تا از بهترین روشهای گیاهی افزایش هوش و حافظه طبق جدیدترین تحقیقات

5- چیزی که یاد گرفته اید را به شخص دیگری آموزش بدهید

یکی از بهترین و قدرتمندترین راه ها برای به یادگیری و به خاطر سپاری مطالب در ذهن آموزش آن به شخص دیگر است. تنها کاری که باید بکنید این است که مطالبی که خوانده اید را برای همکلاسی یا دوستتان توضیح بدهید.

این کار مزایای مختلفی دارد که عبارتند از:

• این کار باعث می شود خیلی زود بخش هایی از مطلب را که متوجه نشده اید یا یاد نگرفته اید را شناسایی کنید.
• این کار اعتماد بنفس شما را افزایش می دهد و به شما می فهماند که مطلب را یاد گرفته اید.
• ممکن است طرف مقابل یا همان شاگردتان سوالاتی از شما بپرسد که پاسخ گفتن به آنها باعث درک عمیق تر و بیشتر مطلب برای شما شود.

6- یادگیری تان را وارد مرحله عمل کنید

کمتر اتفاق می افتد که فقط با یادداشت برداری کردن و مرور ساده آنها مطالب به حافظه بلند مدت منتقل شوند. بهترین کار این است که هر چیزی یاد گرفته اید را به کار بگیرید.

در برخی موارد این اتفاق خودبخود و به طور طبیعی رخ می دهد؛ مثلا اگر می خواهید روی یک نرم افزار جدید تسلط کامل پیدا کنید باید چندین بار مراحل مختلف مربوط به آن را طی کنید.

ما کاربرد عملی آموخته ها در موارد دیگر سخت تر است. در چنین شرایطی نکات زیر می تواند به شما کمک کند:

• برای خلاصه کردن یک فصل از کتاب درسی، یک اینفوگرافی درست کنید.
• اگر می خواهید نام افراد را به خاطر بسپارید سعی کنید طرح اولیه ای از چهره های آنها بکشید و اسم هر کدام را زیر تصویرشان بنویسید.
• وقتی در یک جلسه سخنرانی یا ارائه شرکت می کنید از تلفن همراهتان برای ضبط کردن مطالب و اطلاعات استفاده کنید.
• اگر خودتان را برای یک آزمون آماده می کنید از خودتان امتحان بگیرید و جواب هایتان را بررسی کنید.

7- بدانید چه موقع باید استراحت کنید

نکته آخری که باید به آن توجه کنید این است که بیش از حد هم درگیر کار نشوید! معمولا دانش آموزان در فصل امتحانات به خاطر استرس و اضطراب دچار وسواس می شوند. یادتان باشد اگر استراحت منظمی نداشته باشید در معرض خطر فرسودگی قرار می گیرید.

تحقیقات نشان می دهند خواب خوب و کافی نقش مهمی در تقویت حافظه بلند مدت و افزایش تمرکز دارد. خواب بخش مهمی از فرایند یادگیری محسوب می شود که به مرتب سازی و انتقال اطلاعات از حافظه کوتاه مدت به بلند مدت کمک می کند.

حتما بخوانید: چگونه برای درس خواندن در خود انگیزه ایجاد کنیم؟(روش جدید و موثر)

چطور دیگران را به مرور مطالب و حفظ آنها در ذهن تشویق کنیم؟

اگر فردی هستید که اطلاعاتتان را با دیگران به اشتراک می گذارید و آنها را به افراد دیگر منتقل می کنید (مثلا اگر کارگاه برگزار می کنید یا سخنران هستید)، راه هایی وجود دارد که از طریق آنها می توانید بقیه را هم به مرور مطالب تشویق کنید.

• در پایان کارگاه یا ارائه تان از مطالب گفته شده خلاصه ای تهیه کنید. این کار باعث می شود افراد فورا اطلاعات را مرور کنند.
• دیگران را تشویق کنید تا برای افزایش درک و فهمشان از موضوع از شما سوال بپرسند.
• درباره موضوع فقط یک بار بحث نکنید. در ارتباطات آینده مثل ایمیل یا ارائه های بعدی حتی به صورت مختصر هم که شده به مطالب قبلی اشاره کنید. سعی کنید هر بار با روشی کمی متفاوت تر از قبل موضوع را ارائه کنید تا بقیه به آن علاقمند شوند.
• وقتی مطلب مهم و پیچیده است از افراد بخواهید چندین بار آن را مرور کنند؛ مخصوصا در لحظات مهم مثل قبل از شروع جلسه یا مثلا هنگام انجام کارهای آماده سازی یک پروژه.
• از دیگران بخواهید درباره چیزهایی که یاد گرفته اند با هم بحث کنند و به آنها کمک کنید تا روش هایی را پیدا کنند که از طریقشان مهارت و توانایی هایشان را افزایش بدهند.

جمع بندی نکات کلیدی این مطلب

اگر خواهیم اطلاعات را به حافظه بلند مدتمان بسپاریم باید آنها را مرتبا مرور کنیم. در غیر این صورت مطالب خیلی زود از ذهنمان پاک می شوند. چندین استراتژی وجود دارد که به وسیله آنها می توانید مطالب را مرور و به خاطر بسپارید. این استراتژی ها و روش ها شامل موارد زیر می شوند:

1. مطالب را فورا مرور کنید.
2. برای مرورهای بعدی برنامه ریزی کنید.
3. خودتان را آزمایش کنید.
4. یادداشت هایتان را مرور کنید.
5. چیزی که یاد گرفته اید را به شخص دیگری آموزش بدهید.
6. یادگیری تان را وارد مرحله عمل کنید.
7. بدانید چه موقع باید استراحت کنید.

برنامه ریزی برای آزمون استخدامی

برای آزمون های استخدامی از زمان اعلام تا برگزاری آزمون ۴۵ روز فرصت دارید.

در این مدت هم باید دروس عمومی و تخصصی را بخوانید که حدود ۱۰ کتاب برای ۴۵ روز میشود!

و احتمالاً سوالات زیر برایتان پیش می آید

روزی چند ساعت باید درس بخوانم؟

روزی چند تا درس عمومی بخونم؟

اول عمومی رو بخوانم بعد تخصصی یا برعکس؟

تو ۴۵ روز میشه ۷ تا درس عمومی و ۴ تا درس تخصصی رو خوند؟چطوری؟

اگر سوالات بالا دغدغه شما هم است با ما همراه باشید تا به جواب سوالات تان برسیم

اول از همه باید بدونید که دروس عمومی آزمون استخدامی کلاً ۷ تاست.

ادبیات، کامپیوتر، زبان انگلیسی، اطلاعات عمومی، هوش و توانمندی های عمومی و معارف اسلامی.

در بعضی آزمون ها این تعداد ممکنه کمتر بشه که در دفترچه آزمون نوشته میشه.

به دروس عمومی بالا اضافه کنید:

دروس تخصصی رو که معمولا بین ۳ تا ۵ تا درس از دروسی هستند که در دانشگاه خوندید

حالا چطوری باید این دروس رو در ۴۵ روز جمع کرد؟ و روزی چند تا درس عمومی و تخصصی خوند؟

 به نکات طلایی زیر توجه کنید:

روزی ۴ الی ۵ درس بخوانید نه کمتر نه بیشتر!

اشتباه ترین کار ممکن این است که یک درس را تمام کنید بعد سراغ درس بعدی بروید!

با اینکار خودتان را فریب دادید چون هدف تان میشود تمام کردن کتاب ها نه یادگیری آنها!

 روزی ۴ درس کمتر و ۵ درس بیشتر نخوانید

نحوه مطالعه کتاب ها به این صورت است که مثلاً اگر ۱۲ درس دارید به ترتیب زیر مطالعه کنید:

روز اول: درس ۱ و۲و۳و۴

روز دوم: درس ۵و۶و۷و۸

روز سوم: درس ۹و۱۰و۱۱و۱۲

و همینطور تا آخر ادامه دهید

اگر مثلاً ۸ تا درس دارید به ترتیب زیر مطالعه کنید:

روز اول: درس ۱ و۲و۳و۴

روز دوم: درس ۵و۶و۷و۸

و همینطور تا آخر ادامه دهید

هرگز وسوسه نشوید که اول یکی از دروس را تمام کنید و بعد به سراغ بعدی بروید!

دیگر وقت  خط به خط خواندن نیست!

۴۵ روز آزمون فرصت آزمون و خطا نیست.

تکنیک هایی که در زیر معرفی شدند عصاره تجربه افراد موفق آزمون و مخصوص مطالعه دقیقه ۹۰ هستند.

قبل از توضیح تکنیک های زیر به این نکته اشاره کنیم که:

شما در آزمون های استخدامی فقط باید مرور کنید و یکسری مطالب سبک آموزش ببینید.

دیگر وقت آموزش انتگرال و دیفراسیلی که در دبیرستان با ۱۲ پاس کرده اید نیست!

 آزمون عمومی استخدامی مرور مطالب دبیرستان شماست و آزمون تخصصی مرور دروس دانشگاهی تان.

به همین خاطر برای مشاغلی که با دیپلم ثبت نام میکنند فقط دروس عمومی برگزار میشود.

از خاصیت(جابه جایی) دروس عمومی استفاده کنید

 در این آزمون باید روی نقاط قوت تان تاکید کنید و روی نقاط ضعف سرپوش بذارید.

برای مثال ریاضی و آمارتون ضعیفه چه دلیلی داره وقت زیادی روی ریاضی و آمار بذارید؟

اگر قبلاً با ریاضی میانه خوبی نداشتید چرا فکر میکنید در ۴۵ روز میتونید میانه داشته باشید؟!

به جای ریاضی روی زبان انگلیسی که اون قوی هستید تمرکز کنید.

چرا این توصیه رو برای دروس عمومی میکنیم؟

چون دروس عمومی (ضریب یک) هستند و دو تاتست بیشتر در ریاضی فرقی با دو تا تست بیشتر در زبان انگلیسی ندارد.

اگر در اطلاعات عمومی ضعیف هستید معارف بیشتر بخوانید، اگر در معارف ضعیف هستید ریاضی را بیشتر بخوانید تا جبران شود.

یعنی برای هر یک از دروس عمومی میتوانید جایگذین پیدا کنید. دروس ضعیف را به نفع دروس قوی کنار بگذارید.

 بریم سراغ تکنیک های مطالعه ۴۵ روزه یا دقیقه ۹۰:

از تکنیک مهندسی معکوس استفاده کنید

تکنیک مهندسی معکوس به شما میگوید ابتدا تست ها را بخوانید و بعد سراغ متن درس بروید.

این تکنیک چه کمکی به شما میکند؟

حواستان باشد دیگر فرصت خط به خط خواندن نیست فقط باید نکات مهم را بخوانید.

هدف شما تمام کردن کتاب ها نیست!

هدف شما این است که بیشترین تست های روی برگه آزمون را درست علامت بزنید.

این اتفاق چه زمانی می افتد؟

زمانی که بدانید سوالات استخدامی از کدام کتاب ها و مباحث می آید!

چطوری بدانید سوالات استخدامی از کجا می آید؟

به سادگی! تست های سال های قبل آزمون های استخدامی را بخوانید و بخوانید و باز هم بخوانید.

طی سال های اخیر طراح سوالات آزمون های استخدامی سازمان سنجش بوده. رویه سنجش به نحوی است که بودجه بندی سوالات را تغییر نمیدهد.

مثلاً اگر هر سال در معارف از مبحث(توحید) ۵ سوال طرح میکرد بعید است امسال بودجه بندی این مبحث را صفر در نظر بگیرد یعنی هیچ سوالی از (توحید) طرح نکند.

 مباحث پر تکرار در آزمون های استخدامی مشخص اند.

چطور دقیقاً مشخص میشوند؟

به راحتی… با خواندن تست های استخدامی سال های قبل!

در نتیجه اگر من جای شما بودم

سه روز اول را صرف خواندن تست های استخدامی سال های قبل میکردم

حواستان باشد فقط و فقط تست های استخدامی سال های بعد از سال ۱۳۹۳ به آن طرف را بخوانید

چون رویه تست ها قبل از سال ۱۳۹۳ متفاوت از آزمون هایی است که الان دارید

این کار به شما کمک می کند:

اولاً نکات مهم و غیر مهم را مشخص کنید

  دوماً در فرصت باقی مانده روی نکات مهم تمرکز کنید.

یعنی مباحث مهم براتون مشخص میشه. در ادبیات نمیرید روی واج و تک واج که سخت هستند وقت بذارید به جاش روی املای لغت تمرکز میکنید.

پس۳ روز اول تست های استخدامی سالهای ۱۳۹۳ به بعد رو بخونید که

تکنیک (درخت نویسی) برای مرور آخر

از الان به فکر روزهای نزدیک آزمون باشید، روزهایی که حجم مطالب بالاست و مرور کردن سخته!

از الان برای مباحث پر تکراری که میخونید (درخت) بکشید!

مثلاً در معارف در مبحث (توحید) میتونید مطالب رو به صورت زیر یادداشت کنید که هم جای کمی ببره هم برای روزای آخر سریع مرور کنید

توحید رو در تنه درخت بنویسید(مشخص بشه موضوع درمورد چیه) بعد توحید شامل توحید عملی و نظری میشه پس تنه دو تا شاخه پیدا میکنه بعد توحید نظری شامل چند تا قسم میشه و… همینطور مطالب مهم رو بنویسید.

لازم نیست خیلی شاخ و برگ بدید فقط در حد یکی دو کلمه بنویسید که کلمه رو دیدید کل مطالب مربوط به اون در ذهنتون بیاد. (درخت نویسی) تا امروز بهترین روش مرور مطالب معرفی شده.

اگر روزای نزدیک به آزمونه و تا به حال خلاصه نویسی و درخت نویسی نکردید